Fonksiyonlarına Göre Şehirler
Türkiye’de şehirler fonksiyonlarına ve işlevlerine göre farklı tanımlara uyabiliyor. Şehirlerin sosyal, ekonomik ve kültürel alt yapıları, fonksiyonlarının belirlenmesinde önemli bir etken. Örneğin İsyanbul’un çok yönlü kozmopolit bir şehir olması, pek çok fonksiyon içerisinde değerlendirilmesine neden olmuş. Öte yandan Bayburt, tek bir fonksiyon çerçevesinde değerlendirilmekte. Peki fonksiyonlarına göre şehirler neler? Hangi şehir, hangi fonksiyon içerisinde değerlendiriliyor? İşte fonksiyonlarına göre şehirler.
Tarım Şehirleri
Daha çok kırsal nüfusun fazla olduğu yerlerdir. Kentsel nüfus oranının düşük olduğu bu yerler daha çok tarımsal faaliyetlerin yoğun olduğu bölgelerdir. İç Anadolu ve Doğu Anadolu gibi bölgeler “tarım şehirleri” olarak değerlendirilebilir. Bu şehirlere örnek verecek olursak;
– Konya
– Bursa
– Adana
– Amasya
– Aksaray
– Niğde
– Çorum
– Şanlıurfa
– Manisa
– Denizli
– Aydın
– Samsun
– Rize
– Giresun
Endüstri Şehirleri
Pek çok sanayi kuruluşu, makina kimya endüstrisinin yer aldığı bu şehirler, nüfusun da yoğun olduğu bölgelerdir. Bu bölgelerin en temel özelliklerinden biri de sağladığı iş olanakları ve istihdam sayesinde çevresinde nüfus yoğunluğu oluşturmasıdır. Örneğin İstanbul ve Karabük şehirleri, ilgili tanıma uyan en iyi şehirlerdir. Endüstri şehirleri kısaca şunlardır:
– İstanbul
– İzmir
– Adana
– Bursa
– Ankara
– İzmit
– Karabük
– Ereğli
– Batman
– İskenderun
– Seydişehir
Maden Şehirleri
Daha çok belirli bir maden ya da işletme ile bilinen şehirlerdir. Çevresinde nüfus yoğunluğu oluşturan bu yerler, daha çok işçilerden ve memurlardan oluşur. Tipik maden şehirleri kısaca şunlardır:
– Zonguldak
– Soma
– Yatağan
– Tavşanlı
– Küre
– Murgul
– Elbistan
– Batman
– Elazığ
Liman Şehirleri
Deniz ticaretinin yoğun olduğu, ülke içi bağlantı noktaları konumunda olan bu yerlerin her ne kadar hinterlandı geniş olmasa da belirli bir ticaret hacimleri vardır. Tipik liman şehirleri şunlardır:
– İstanbul
– İzmir
– Mersin
– Samsun
– İskenderun
– Trabzon
Ticaret Şehirleri
Endüstri ve maden işletmeleri haricinde ülke içinde ticaretin yoğun olarak yapıldığı, ekonominin kalbi konumundaki yerlerdir. Bu şehirlerde ekonomi tek bir kaynağa bağlı değildir. Tipik ticaret şehirleri şunlardır:
– İstanbul
– Konya
– Gaziantep
– Ankara
– İzmir
– Adana
– Afyonkarahisar
– Samsun
Askeri Şehirler
Daha çok askeri açıdan bir merkez konumunda olan bu şehirler, üs ve karargahların yoğun olduğu, stratejik olarak önemli yerlerdir. Tipik askeri şehirler şunlardır:
– Malatya
– Diyarbakır
– Erzincan
– Şırnak
Üniversite Şehirleri
Öğrenci şehri olarak da anılan bu şehirler, bünyesinde büyük bir öğrenci kapasitesi taşır. Üniversiteler ve eğitim kurumları bu bölgede oldukça fazladır. Tipik öğrenci şehirleri şunlardır:
– Eskişehir
– Ankara
– İstanbul
Turizm Şehirleri
Önemli bir doğal ya da beşeri güzelliğe sahip olan şehirlerdir. Turist sayısında da önde gelen bu yerler, ülkenin döviz girdisi sağlayan en önemli şehirleri arasındadır. Tipik turizm şehir ve merkezleri şunlardır:
– İstanbul
– İzmir
– Antalya
– Alanya
– Kemer
– Side
– Manavgat
– Fethiye
– Kuşadası
– Bodrum
– Çeşme
– Foça
– Marmaris
– Nevşehir
– Ürgüp
– Van