İstanbul’un Resmen İşgali Üzerine Mustafa Kemal’in Uygulamaları Nelerdir?
16 Mart 1920’de İngilizler İstanbul’u resmen işgal etmişler ve devletin resmi dairelerini işgal altına almış, Şehzadebaşı Karakolu’nu basarak askerlerimizi şehit etmişlerdir. Mustafa Kemal, işgalden bir gün sonra 17 Mart’ta kolordu ve valilere uzun bir bildiri göndererek olayları protesto etmelerini, olumsuz propagandaları önlemelerini, postanelerde şüpheli mektupları açmalarını ve İstanbul’la ilişiği kesmelerini istemiştir.
İşgal hakkında İngilizler ise söz konusu işgalle ilgili birtakım açıklamalarda bulunmuştur:
• İstanbul’un işgali geçicidir.
• İstanbul’un işgali olayında İtilaf Devletleri’nin amacı saltanat makamını ortadan kaldırmak veya zayıflatmak değil bilakis Osmanlı idaresinde olan bölgelerde Padişahın gücü ve otoritesini güçlendirmektir.
• Taşrada İstanbul’un işgali sonrasında yaşanması muhtemel bir isyan ve katliam sonucunda İstanbul, Türklerden alınacaktır.
• Osmanlı Devleti hududları içerisinde yaşayan herkes, saltanat makamından verilecek hükümlere uymak zorundadır.
İstanbul’un işgal edilmesinin ardından Mustafa Kemal, 17 Mart’ta kolordu ve valiliklere gönderdiği yazıda yukarıda belirtilen talimatları vermiş ve akabinde birtakım uygulamaları devreye sokmuştur. İstanbul’un işgali üzerine Mustafa Kemal’in uygulamaları şu şekilde olmuştur:
• İstanbul’da her türlü haberleşme kesilecek.
• İstanbul’da İngilizler tarafından yapılan tutuklamalara karşı Anadolu’da da İtilaf Subayları tutuklanacak.
• İtilaf Devletleri’nin hem Adana’dan hem de İstanbul’dan Anadolu’ya yapacakları askeri sevkiyatları engellemek adına Geyve be Ulukışla çevrelerinde demiryolları tahrip edilecek.
• Askeri ve sivil makamlar birbirleri ile işbirliği yapacak.
• Ülkenin huzurunu ve güvenliğini bozanlara karşı hangi dine ve millete mensup olursa olsun idari işlem uygulanacak.
• Anadolu’daki resmi kurum ve kuruluşların elinde bulunan her türlü eşya ve para tespit edilecek ve İstanbul’a gönderilmeyecek.
Mustafa Kemal, her şeyden önce İstanbul’daki hükümete güvenilmeyeceğini ve İstanbul’daki hükümetin işgale karşı olmadığını, İngilizlerin işgaline de göz yumduğunu biliyordu. Bu nedenden dolayı Mustafa Kemal, İstanbul’un işgali üzerine İstanbul hükümeti ile Anadolu halkı arasındaki ilişkiyi kesmek istemiştir.
Önemli:
• Mustafa Kemal’e İstanbul’un işgali üzerine ilk bilgileri Mim Mim Grubu göndermiştir.
• İstanbul’un işgali ile ilgili Mustafa Kemal’e net bilgiyi veren (telgrafı çeken) Manastırlı Hamdi Bey’dir.
