İstihsan Nedir? İslamda İstihsan Ne Demek? Cümle İçi Kullanımı ve Kökeni?

İstihsan nedir, ne demek ve ne anlama geliyor? İstihsan kelimesinin sözlük anlamı nedir? Daha önceki yazılarımızda gündelik hayatta sıkça kullanılan veya kullanımı eskiyen çeşitli kelimelerden söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca “İstihsan” kelimesinden söz edeceğiz. 

İstihsan Nedir? Ne Demek? 

(isim) 

(ﺍﺳﺘﺤﺴﺎﻥ)  (Ar. ḥusn “güzel olmak”tan istiḥsān) 

• Bir şeyi güzel saymak, beğenmeye veya güzel bulma. 

Bir olayı ya da kişi hakkında olumlu duygular beslemek, güzel görmek ya da güzel bulmak anlamlarına gelir. Kökeni ve kullanım alanları ise aşağıdaki gibidir. 

İstihsan Kelimesinin Kökeni? 

• Arapça.

Kelime dilimize Arapçadan geçmiştir. Hüsün kökeninden gelir. Aynı şekilde hüsn-ü talil yani güzel sebebe bağlama edebiyatta da kullanılan bir söz sanatıdır. Öte yandan kelimenin ‘İslam hukukuna göre farklı bir hükmü, kaynaklarda yer alan sağlam kanıt ve belgelere dayanmakla beraber pratikteki kolaylığını göz önüne alıp tercih etme’ anlamı da bulunmaktadır. Kullanım alanları ve cümle içi kullanımı aşağıdaki gibidir. 

İstihsan Kelimesinin Kullanım Alanları

Gündelik konuşma dilinde sıklıkla kullanılmayan ve eskiyen kelimeler arasında yer alan ”İstihsan” kelimesi, daha çok eski metinlerde veya alıntılarda geçmektedir. Örnekler:

• Hüsn-ü zan
• Hüsn-ü talil

İstihsan Kelimesinin Cümle İçi Kullanımı

O Fâtır-ı Zülcelal, yeryüzünü bir sergi hükmünde yapmış. Bütün antika san’atlarını orada teşhir ediyor. O da ona mukabil: “Mâşâallah” diyerek takdir ile, “Bârekâllah” diyerek tahsin ile, “Sübhanallah” diyerek hayret ile, “Allahü Ekber” diyerek istihsan ile mukabele eder. 

Risale-i Nur – Gençlik Rehberi