Kamu İhale Hukuku Usulleri
Kamu ihalelerini ilgilendiren çeşitli konularda ortaya çıkabilecek anlaşmazlıklara bağlı olarak Kamu İhale Hukukudevreye girmektedir. Kamuyu ilgilendiren mal ve hizmete ihtiyaç duyulduğunda çalışmalar ihale açılmak sureti ile yapılabilirken bu durumda 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na bağlı kalınarak hareket edilir. Bu hukuk dalı kamuyu ilgilendiren mal ve hizmet alımları sırasında keyfi davranışların önüne geçilmek için yasal önlemleri belirler.
Kamuya ait çeşitli hizmetlerin üretimi sırasında devlet kendisiyle herhangi bir hukuki bağı olmayan üçüncü şahıslardan bu hizmeti ihale açmak yöntemiyle talep edebilir. Bu ihaleler yapılacağı zaman herhangi bir suiistimal oluşmasını engellemek adına da kanunlar çerçevesinde hareket edilir.
Bu ihaleler hukuka uygunluk ve kanunilik ilkeleri gözetilerek gerçekleştirilirken hukuk kuralları çerçevesinde denetim altında tutulmaktadır. İhaleye giren firmalar ihale şartlarını yerine getirmekle yükümlü olan taraf olurken kamu kaynaklarının etkin kullanılmasına dikkat edilir. Aynı zamanda bu kaynakların en verimli şekilde kullanılması kamu yararı gözetilmesi açısından oldukça önemlidir.
Kamu ihaleleri kanunu 4734 sayılı kanunla açıklanırken 4735 sayılı kanun maddesi ile de kamu ihaleleri sözleşme kanunu açıklığa kavuşturulur. Kamusal alanda yapılacak çalışmaların hangi kaideler çerçevesinde belirlendiğine dair düzenlemeleri içeren bu kanunlar aynı zamanda güncel mevzuatlarla da desteklenir. İhale konularının idari işlemler olması nedeniyle itiraz süreçlerine açık olarak ihaleler gerçekleşir.
Kamu İhale Usulleri
Kamu kaynaklarının en verimli ve etkin biçimde kullanılması amacıyla oluşturulan ihalelerde bazı kaidelere uygun olarak hareket edilmesi gerekli olur. Kamu İhale Usulleri adı verilen bu uygulama sırasında açık ihale usulü, pazarlık usulü ya da belli istekliler arasında yapılan ihale usulü devreye girer.
Kamu ihale kanunu kamu ihale hukukunu ilgilendiren bir alan olurken bu konuya yönelik olarak çeşitli yönetmelik değişikliklerine sık rastlanılması nedeniyle dinamik bir yapıda olduğu görülür. Bundan dolayı da hukuki temsilcilerin bu hukuk dalında hizmet verecekleri zaman güncel gelişmeleri yakından takip etmesi önemlidir.
Kamu İhalelerine İtiraz Yolları
Kamu ihale davaları için ihaleye yönelik olarak oluşabilecek şüphe durumlarında başvuru yapılmaktadır. İhalelerin zorunlu olarak yapılması gerekli olduğu durumlar için sözleşme imzasından 5 gün öncesine kadar itiraz hakkı bulunur. Kamu ihalelerine itiraz yolları şikâyet ya da itirazen şikayet olarak belirlenmiştir.
İhalenin aciliyeti söz konusu olmadığında sözleşme imzalanmasından 10 gün öncesine kadar itiraz süresi tanınır. Şikâyet ihaleyi yapan idareye başvurularak yapılırken itirazen şikâyet durumları ise Kamu İhale Kurumu’na yapılmaktadır.
Kamu ihalelerini ilgilendiren durumlarda kişilerde oluşabilecek ihaleye yönelik herhangi bir şüphe durumunda öncelikle izlenmesi gereken yol çeşitli mercilere şikayet etmek olurken bu başvurulardan istenilen sonuçlar elde edilemediğinde ise ihale iptaline yönelik olarak dava açmak mümkün olur.
Dava açılmak istendiğinde İdare Mahkemesi’ne başvurmak gerekli olurken iptal davalarında belirlenen dava süreleri 60 gündür. İhale yapılacağı zaman ihaleyi yapan kurumun açtığı ihaleye teklif vermek suretiyle katılım gerçekleştirilir.
İhaleye katılan tarafın ihale şartlarını karşılaması durumunda edimin ifasına bağlı olarak idare ile sözleşme imzalaması söz konusu olur. 4735 sayılı kanun maddesi de kamu ihaleleri sözleşme kanunu olarak bu tür anlaşmaların kurallarını belirlemede yararlanılan hukuki bir yoldur. Kamu ihaleleri konusu hukuki açıdan karmaşık düzenlemeler içermesi nedeni ile dikkatle takip edilmesi gereken alanlardan biridir.
