Ürün Kirası Nedir? Hukukta Ürün Kirası Ne Demek?
Ürün kirası nedir ve hukukta ürün kirası ne anlama geliyor? Daha önceki yazılarımızda çeşitli hukuki terimlerden söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca “ürün kirası” anlamından söz edeceğiz.
Ürün Kirası Nedir?
Kira sözleşmesinin biri adi kira; diğeri ise ürün (hasılat) kirasıdır. Ürün, yani hasılat kirası, kiracıya kiralanan şeyi kullanma hakkının yanı sıra onun semerelerini, yani ürünlerini toplama hakkı da verir. Bu nedenledir ki ürün kirasının konusunu sadece “hasılat getiren, ürün (sermaye) veren” şeyler ve “haklar” oluşturabilir. Örnek vermek gerekirse bir çiftliğin, bir portakal bahçesinin, bir ticari işletmenin, bir zeytinliğin, bir bağın veya inek, koyun, keçi gibi ürün (semere olarak geçer) veren hayvanların kiralanması ürün kirası olarak kabul edilir. Yine aynı şekilde, bir sinemanın, bir otelin veya bir pavyonun bir gazinonun işletme ruhsatnamesiyle birlikte kiralanması da ürün kirası olarak geçer.
Yukarıda saydığımız örneklerde de görüldüğü üzere, semere vermeyen şeylerin kirası kural olarak adi kira, semere veren şeylerin kirası ise ürün kirası olarak geçer. Ürün kirasının konusunu, çoğunlukla taşınmazlar oluşturmaktadır. Fakat, kiranın adi veya ürün kirası olup olmadığını belirlemede, kiralanan şeyin içeriği kadar, kiracının onu “ne şekilde kullanacağı” konusu da önemlidir.
Gerçekten, ürün veren bir şeyin kesin ürün kirasına verilmesi şart olmayıp, pekala adi kiraya verilmesi de mümkündür. Nitekim boş olan bir bina otel olarak işletilmekte olan bir bina bütün eklentileri (müştemilat) ve işletme ruhsatı ile beraber kiraya verildiği zaman, bu kira bir ürün kirası olur.
Kira sözleşmesi ister adi, ister ürün kirası türünden olsun herhangi bir biçime tabi değildir. Fakat, kira sözleşmesinin uygulamada çoğunlukla yazılı, hatta noterde resmi şekilde yapıldığını belirtmeliyiz. Bu pek tabii geçerlilik açısından değil ispat açısından söz konusu olan biçimdir.
