Zehra Kosova Durmaz Kimdir?

1923’te Türkiye ile Yunanistan arasındaki mübadele ile Türkiye’ye gelmiş Kavalalı bir ailenin kızı olarak dünyaya geldi. Tokat civarına yerleşen Zehra Kosova’nın ailesi maddi geçimsizliklerle boğuşuyordu. Zehra Kosova da ailesi üzerindeki yükünü hafifletmek için Samsun ve Bafra’daki tütün fabrikalarında işçi olarak çalışmaya başladı. Buradaki çalışmaları 1930’a kadar devam etti ve bu tarihten sonra İstanbul’a yerleşen Zehra Kosova işçi olarak çalışmaya devam etti. Abilerinin Kavala’da kızıl sendika hareketlerine öncülük etmeleri ve işçi haklarını savunmaları onda büyük etkiler meydana getirdi. 1933’te Türkiye Komünist Partisi ile bağlantı kuran Zehra Kosova, sınıfsal mücadelenin önüne geçmeye çalıştı. Doğu Halkları Komünist Üniversitesi’ne eğitime gönderilen Durmaz, 1937 yılında eğitimi tamamladı ve Türkiye’ye geldi.

Eşi ile beraber önce Samsun ve Bafra’da bulunan tütün işçilerini örgütlemeye başladı. TKP adına bu görevi üstlendi fakat daha sonra İstanbul’a dönmesi gerekti ve sendikal hareketlere İstanbul’da devam etti. İstanbul’da hareketin öncü isimlerinden biri haline geldi. Hakkında açılan bir çok davadan berat etti bunların arasında 1946 Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi, 1951 yılında Türkiye İşçi Partisi ve 1957 yılında Vatan Partisi de vardı.

Türkiye’deki tütüncülüğün 1950’lerden sonra etkisini kaybetmesi üzerine dokuma ve tekstil sektöründe çalışmalarına devam etti. Türkiye’de işçilerin haklarının sendikalarca savunulması taraftarı olan Durmaz 1970 yılında SSK’dan emekli oldu.

Anılarını Ben Bir İşçiyim kitabında derlemiştir. Kitabından bir alıntı;

Hayatım boyunca bir gün denizin durulacağını, fırtınanın dineceğini, benim gibi milyonlarca insanın sakin ve rahat bir hayata ulaşacağını düşündüm. İnsanların ezilmeyeceği, sömürülmeyeceği bir dünyanın özlemiyle yaşadım. Bugün de doksan yıla yaklaşan ömrümle aynı özlemi taşıyorum.

Zehra Kosova Durmaz, Ben işçiyim, 1996, s.68)