Araştırma

Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) Nasıl Kuruldu? Amacı

Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) 1948 yılında Belçika, İngiltere, Hollanda Fransa ve Lüksemburg tarafından Kuzey Atlantik Antlaşmasının imzalanmasıyla kurulmuştur. Üye devlet sayısı giderek artmıştır. Günümüzde NATO’ya üye 30 devlet bulunmaktadır. Örgüt, Kuzey Atlantik bölgesinin güvenliğinin sağlanması amacıyla kurulmuştur. Üye devletlerin özgürlük ve güvenliğini korumaya yönelik politik ve askeri amaçları bulunan bir örgüttür. Bakıldığında askeri iş birliğinin ve ortak askeri politikalarının ön planda olduğu söylenebilir. NATO, demokratik değerleri desteklediğini söyler. Uluslararası alanda ortaya çıkan problemler karşısında diplomatik faaliyetler sonucu olumlu sonuçlara varılamazsa gerekli operasyonları düzenlemek için askeri gücü vardır. NATO askeri ittifakının en önemli özelliklerinden biri üye devletlerden birine yapılan bir saldırının tüm üye devletlere yapılmış kabul ediliyor oluşudur. Washington Antlaşmasının 5. maddesi bu özellikle yani toplu savunmayla ilgilidir.

NATO’nun kuruluşunun öncelikli amacının Varşova Paktı ülkeleri olan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) ve Doğu Blok’undan gelebilecek tehditlere karşı durmak olduğu söylenebilir. Bu amacına yönelik faaliyetlerini Soğuk Savaş döneminde uygulamıştır. Böylelikle Amerika Birleşik Devletleri ve Batı Avrupa arasındaki bağlantının ortak bir güvenlik tehditi sebebiyle güçlendiğini söylemek mümkün. 1989 yılında Berlin Duvarı’nın yıkılması, Soğuk Savaş’ın bitmesi ve 1991’de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte NATO’nun kuruluş amacında belirlenen asıl rolü geri planda kalmıştır. Dağılan Varşova Paktı’nın ülkeleriyle üyelik görüşmeleri gündeme gelmiştir. Bu süreçten sonra uluslararası alanda görülen belli başlı olaylarda NATO ön plana çıkmış ve hedeflerinin genişlemesiyle birlikte farklı roller üstlenmiştir.  

NATO’nun 1995’te Bosna-Hersek’te savaşın sonuna doğru yaptığı faaliyetlerle görüyoruz. Bosna-Hersek’te savaş 1992 yılında başlamıştır. Balkanlar coğrafyasında Sırplar, Hırvatlar ve Boşnaklar arasındaki çeşitli problemler nedeniyle ciddi olaylar yaşanmıştır. 1992-1995 yılları arasında yaşanan Bosna Savaşı süresinde yaşanan olaylar tarihte önemli bir yere sahiptir. BM, NATO, AB gibi kuruluşlar bu savaşın üçüncül tarafı kabul edilmektedir. NATO savaş sırasında bu bölgede operasyonlar gerçekleştirmiştir. Bosna Savaş’ında NATO’nun ön plana çıkan hamlelerinden birisi Sırp bölgesini uçaklarla vurmuş olmasıdır. Savaş 21 Kasım 1995’te Dayton Antlaşmasının imzalanmasıyla son bulmuştur.

11 Eylül 2001 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde dünyanın ticaret merkezine gerçekleştirilen terör saldırıları uluslararası alanda güvenlik konusunda yeni bir dönemin başlamasına sebep olmuştur. “Küresel terörizm” kavramı tartışılmaya başlandı. Dünya devletleri terörizme karşı ABD’nin yanında taraf olmaya çağırıldı. Bu konuda NATO’nun topyekûn savunma ilkesi uygulanmaya başlandı. 11 Eylül saldırılarını küresel bir terör örgütü olarak kabul edilen El-Kaide üstlenmişti. NATO ve destek veren ülkelerin iş birliğiyle Taliban yönetimindeki Afganistan’da bulunan El-Kaide terör örgütüne karşı askeri güç kullanımına başlandı. Aynı yılın sonlarında Afganistan’da Taliban hakimiyetine son verildi. 2003 yılında Birleşmiş Milletler Afganistan’ın siyasi istikrarını sağlamak amacıyla NATO önderliğindeki bir heyete yetki verdi. NATO Afganistan’da Uluslararası Güvenlik Destek Gücü’nün (ISAF) kontrolünü eline alarak etki alanını genişletmiştir. Yaklaşık 20 yıllık bu sürecin ardından 15 Ağustos 2021’de Taliban Kabil’i kuşatmış ve Afganistan yönetimini 20 yılın ardından yeniden ele geçirmiştir. 30 Ağustos 2021’de Amerika Birleşik Devletler güçlerinin Afganistan’dan çekilme sürecinin tamamlandığı ilan edilmiştir. Bu alandaki rolü NATO’ya küresel teröre karşı savaş sorumluluğu yüklemiştir.

Kısaca bahsedilen “Balkanlar” ve “terör” sorunlarının NATO’nun asıl amacında bir odak kayması yaşamasına sebep olduğunu söylemek mümkündür. Bu bölgelerdeki sorunlarla ve görevleriyle meşgul olduğu sürede kuruluş fikrinden uzaklaşmıştır. Sonrasında NATO sınırlarının genişlemesiyle birlikte Rusya-NATO arasında bir gerilim oluşmaya başlamıştır. Konumları sebebiyle NATO’ya katılmaları Rusya açısından tehdit olabilecek Ukrayna ve Gürcistan gibi ülkelerin NATO üyeliklerinin gündeme gelmesi Rusya-NATO arasındaki gerilimi arttırmıştır. Son olarak Ukrayna’da yaşanan olaylar ve Rusya’nın Ukrayna’ya olan saldırıları NATO’nun bundan sonra nasıl bir yol izleyeceği konusunda merak uyandırıyor. Günümüzde NATO’ya dair görüşlerden bir tanesi, örgütün artık bütüncül bir amacının kalmadığı yani tüm üye devletler için ortak birincil güvenlik tehditinin olmadığıdır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Sponsorlu Bağlantılar: R10 Blog - Webmaster Forum - Sorum Var - evden eve nakliyat - Takipçi Satın Al - Tiktok takipçi satın al - vds - ilaç rehberi - Gündem - vip dizayn - vozol - Eşya Depolama - istanbul evden eve nakliyat - uluslararası evden eve nakliyat vdcasinotokyobetmegapari girişbircasinoparmabet meritkingmadridbet girişmadridbetkingroyalkingroyal giriş https://vorra.net deneme bonusu veren siteler https://www.ding3000.com https://cuberider.com Betnano https://www.snakkmedia.com https://abodehomedecor.com Abebet casino casino siteleri en iyi deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler 2024 deneme bonusu veren siteler yeni deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler güncel bonus veren siteler deneme bonusu bedava deneme bonusu veren siteler 2024 deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler