Medya Okuryazarlığı Nedir?

Medya okuryazarlığı, medya ve kişiler arasındaki kavramların en önemlisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Medya okuryazarlığı, medya mesajlarına erişme, medyanın gönderdiği mesajları analiz edebilme, değerlendirebilme ve bunların geri dönüşümünü yapma olarak tanımlanmaktadır. Söz konusu bu tanımlama içerisinde dört farklı unsur ön plana çıkıyor. Bunlar:

1. Ulaşma
2. Analiz Etme
3. Değerlendirme
4. İletme

Bu unsurları ele almadan önce medya okuryazarlığı kavramının bilişsel, duygusal, estetik ve ahlaki boyutları üzerinde durmak, kafa yormak gerekiyor. Medya okuryazarlığı ile ilgili olarak genel geçer ortak özellikler birtakım başlıklar halinde ele alınıyor. Bu başlıları şöyle sıralamak mümkündür:

1. Farklı formatlardaki yazılı-basılı, görsel, işitsel, elektronik ortamlardaki iletilere ulaşmak, erişebilmek.
2. Medyanın gönderdiği ileti veya mesajları anlamak ve değerlendirmek için gerekli olan Bilgi birikimine sahip olmak.
3. Medyayı akılcı ve etkili bir şekilde kullanmak.
4. Medya olarak lanse edilen bilgi kaynaklarının doğruluğunu kontrol etmek ve tanımak; değerlendirmek ve gerektiği kadar yararlanmak.
5. Farklı kanallardan gelen bilgilerin doğruluğunu değerlendirmek.
6. Medyanın kitleleri etkiyebilme gücünün farkında olmak ve medyanın kişilerin düşünce, davranış ve değerleri üzerindeki sarsıcı etkisinin bilincinde ve farkında olmak.
7. Medya kanalları vasıtasıyla toplumla etkili iletişim kurmak.
8. Gereken geri bildirimleri vermek ve bilginin bilinçli ve doğru üretilmesini sağlamak.
9. Sadece fikir üretmekle kalmayıp düşünce ve fikirleri iletme, karşı tarafa bildirme kapasitesine sahip olmak.

Bu genel geçer tanımlar ve medya okuryazarlığı kavramları ışığında yukarı da bahsedilen özellikler dikkate alındığında herhangi bir kişinin mükemmel bir medya okuryazarı olması veya kötü bir medya okuryazarı olma ihtimalini kestirmek veya bunu söylemek pek de mümkün değildir. Medya okuryazarlığı, her daim geliştirilebilen ve üstüne konulabilen bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yandaş Medya Nedir? Hangi Medyalar Yandaş Olarak Tanımlanır?

 

Medya okuryazarlığı kavramında ele alınması gereken bir diğer konu ise medya okuryazarlığının çok yönlü ve çok boyutlu bir konu olmasıdır. Medya okuryazarlığının yukarıda da belirttiğimiz gibi bilişsel, duygusal, estetik ve ahlaki boyutu bulunmaktadır.

Herhangi bir dergide veya gazetede yer alan ve okunulan bir makale, bilgi kaynağı olarak kabul edilebilir. Bu, sadece basit bir bilişsel makale örneğidir.

Medya okuryazarlığı çerçevesinde bilgi edinilebilir, belirli bir konu hakkında bilgi sahibi olunabilir. Medya okuryazarlığının boyutlarının her biri farklı alanlara hitap eder.

1. Bilişsel boyut; zamanlar, isimler ve tanımlamalar.
2. Duygusal boyut; aşk, nefret, hiddet ve mutluluk.
3. Estetik boyut; medyada üretilen mesajların nasıl üretildiği.
4. Ahlaki boyut; ruh hali ve vicdani duyguların ne yönde olduğu