Molotof Planı Nedir? Amacı ve Özellikleri Nelerdir?

Molotof Planı nedir? Molotof Planı’nın özellikleri ve amacı nedir? Soğuk Savaş’ın tırmanmasında ve iki kutuplu dünya düzeninin oluşmasında ortaya çıkan örgüt veya planların önemi oldukça büyüktür. Bu örgütler, Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği arasındaki gerilimin artmasına neden olmuş; birbirleri ile sürekli bir yarış içinde olmalarına sebebiyet vermiştir. Gerek siyasi alanda gerekse teknoloji ve askeri açıdan her iki devlet birbiriyle hep bir yarış içinde olmuştur. Bu dönemde ortaya çıkan siyasi gelişmelerden biri de Molotof Planı’dır. Peki Molotof Planı nedir? Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi kategorisinde bugünkü yazımız Molotof Planı.

Molotof Planı Nedir?

COMECON‘u(Karşılıklı Ekonomik Yardımlaşma Konseyi) güçlendirmek ve Amerika Birleşik Devletleri’nin Ortadoğu’da elde etmeye çalıştığı nüfuzu ve Marshall Planı-Truman Doktrini‘nin siyasi etkilerini kırmak için Sovyet Rusya tarafından ortaya atılan plandır. Plana ismini veren Rus Dış İşleri Bakanı Molotov’dur. Bu plana göre Sovyetler ve Doğu Avrupa’daki uydu devletleri (demir perde ülkeleri) arasında ikili anlaşma ve diyaloğa dayalı bir sistem ve işbirliği gerçekleştirecek ve bu ülkeler arasında siyasi ve askeri yardımlaşma sağlanacaktır.

İmre Nagi ve Kruşçev gibi isimler bu plana karşı çıksa da bu plan bizzat Stalin tarafında verilmiş ve uygulanmaya konulmuştur. Hatta Çekoslovakya, Marshall Planı’na katılmayı çok istemiş, Çekoslovakya Darbesi ile bu istekleri Sovyetler tarafından engellenmiştir.

Ancak Stalin’in ölmesi, Macaristan Olayları, 1956 Süveyş Krizi ve Kore Savaşı gibi nedenlerden ötürü Molotof Planı başarılı olamadı.

Sovyetler Birliği’nin Molotof Planındaki Amaçları Nelerdir?

• Amerika Birleşik Devletleri’nin Orta Doğu ülkelerinde kurmaya çalıştığı hava üslerinin açılmasını engellemek adına Birleşmiş Milletler’de kendisine destek veren ülke sayısını artırmak ve destek toplamak.
• Türkiye’den istediği Boğazlar ve Kafkasya’da üs kurma düşüne Türkiye’yi doğudan ve batıdan kuşatarak ulaşmak. Bu konuda Molotov-Sarper Görüşmesi önemli bir yer tutmaktadır.
• Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) Doğu Avrupa ülkelerine üsler kurdu.

Kominform’un kurulmasından kısa bir süre sonra ortaya atılan bu plan, Sovyetler’in yayılmacı politikasının bşr örneğidir. Sovyetler Birliği, Amerikan emperyalizminin Doğu Avrupa ve Ortadoğu ülkelerine sıçramaması için böyle bir ekonomik yardım planı yapma gereği duymuştur.