Osmanlı Devleti’nde Bankacılık

Osmanlı Devleti’nde bankacılık nasıldı? Osmanlı Devleti’ndeki bankaların isimleri nelerdi? Daha önceki yazılarımızda Osmanlı Devleti’nde resim ve müzikten söz etmiştirk. Bu yazımızda ise kısaca Osmanlı Devleti’nde bankacılktan söz edeceğiz.

Osmanlı Devleti’nde bankacılık, özellikle Yahudi ve Rum asıllı tüccarların girişimleri ile 19. yüzyılın sonlarına doğru ortaya çıkmıştır. Bu zamandan sonra Osmanlı Devleti’nde bankacılık faaliyetleri de artmaya başlamıştır. Galata bankerleri tarafından açılan Osmanlı Devleti’nin ilk bankası, ‘Bank-ı Dersaadet’ olmuştur. Bu banka Osmanlı Devleti-İngiltere-Fransa ile Çarlık Rusya arasında yapılan Kırım Savaşı öncesinde battı. Bu banka Osmanlı Devleti’nin ilk bankası olması bakımından önem taşır.

Daha sonra İngilizler tarafından açılan ve Osmanlı Devleti’nin ilk yabancı sermayeli bankası olan ”Bank-i Osmani” ise merkezi Londra olmak üzere kurulmuştur. Para basma yetkisine sahip olan bu banka dönemin en güçlü kurumları arasında yer almıştır.

İngiliz ve Fransız ortaklığı ile kurulan, Bank-i Osmani ve Fransız mali grubunun birleşmesi ile 1863 Bank-i Şahane-i Osmani açılmıştır. Fransız ve İngilizlerin fonu ile kurulan bu banka da yine dönemin güçlü kurumları arasında yer alır.

Devlet desteğiyle kurulan ve gerek Osmanlı Devleti’nin gerekse Cumhuriyet tarihinin en önemli bankaları arasında yer alan Ziraat Bankası, milli sermayeli ilk banka olma özelliği taşımaktadır. Ziraat Bankasının temelleri, Memleket Sandıkları ve Emniyet Sandıklarında atılmıştır. Banka, Ahmet Mithat Paşa tarafından kurulmuştur.

Not: Birinci Dünya Savaşı sırasında kambiyo işlemlerini denetlemek için Kambiyo Muamelatı Komisyonu kurulmuştur.

Önemli Bilgiler (Osmanlı Devleti’nde Para Birimleri)

• Sikke
• Kuruş
• Para 
• Pul
• Mangır
• Mecidye 
• Sultani
• Akçe
• Metelik
• Kaime (Kağıt Para)