Psikoloji

Savunma Mekanizmaları: Bastırma (Güdülenmiş Unutma)

Ego, oluşan kaygıyı bir tehdit olarak görür ve kendisini korumak için savunma mekanizmasına başvurur. Bu yazımızda, savunma mekanizmalarından “bastırma”dan yani güdülenmiş unutma mekanizmasından söz edeceğiz. Öncelikle Başlıca savunma mekanizmaları şunlardır:

• Bastırma (güdülenmiş unutma) 

• Yadsıma (inkar) 

• Mantığa Bürüme (Ussallaştırma, Rasyonalizm)

• Pollyannacılık (tatlı limon) 

• Yansıtma (başkalarını suçlama) 

• Ödünleme (telafi, taviz) 

• Karşıt Tepki Geliştirme (zıt eylemlilik) 

• Yüceltme 

• Gerileme (çocuksu davranış) 

• Özdeşim Kurma (özdeşleme)

• Yer-Yön Değiştirme 

• Çarpıtma 

• Bedenselleştirme (Organlaştırma) 

• Diğerkamlık (Özgecilik-Alturizm) 

• Ketlenme 

• Entelektüelleştirme (Düşünselleştirme) 

• Bölünme 

• İlkel İdealleştirme

• Dışsallaştırma 

• Hayal Kurma (Düşlem-Fantazi) 

• Yapma-Bozma 

Bastırma (Güdülenmiş Unutma) 

Bu savunma mekanizması, Freud tarafından psikolojinin temel taşı olarak nitelendirilmiştir. Psikoloji biliminde bastırma mekanizması, mekanizmalar içerisinde en önemli olarak gösterilmiştir. Kişiye rahatsızlık veren, istenmeyen duygu ve düşüncelerin bilinç dışına itilerek unutulması olayına bastırma yani güdülenmiş unutma mekanizması adı verilmektedir. Bir başka ifadeyle bireyin unutmak istediği şeyleri bilincine ulaştırmak istememesi olayına “bastırma” adı verilir. 

Fakat bu mekanizmanın kullanılması durumda benlik, enerjisinin çoğunu bu amaçla harcadığı için zayıf düşmektedir. Bastırılan ve bilinç dışına atılan bu duygu ve düşünceler; rüyalar, dil sürçmeleri, fanteziler gibi çeşitli yollarla bilinç düzeyine çıkmaya çalışır. 

Hatta Freud’un bu yönde meşhur bir sözü vardır: “Dil sürçmesi yoktur; beyin sürçmesi vardır.” Bu sözde de anlaşıldığı gibi bu bilinç düzeyine çıkmalar, aslında kişinin kendisidir. Birey, bu dürtüleri ne kadar bastırırsa toplum içinde o kadar kabul görür. Psikanalitik teoride de bunu yeterince açıklığa kavuşturan Freud, ayrıca bilinçaltını keşfeden kişidir. 

Örnekler 

• Mesela en çok unutulan randevulardan biri dişçi randevularıdır. 

• Arkadaşları ile birlikte buluşmak için evden çıkan gencin, kendisine söylenen saatte evde olması gerektiğini muhtemelen unutacaktır. 

• Toplum tarafından kabul görmeyen cinsel ve saldırgan dürtülerin bastırılarak bilinç düzeyine çıkmasının önlenmesi de yine buna savunma mekanizmasına örnektir. 

• Tecavüze uğrayan bir kadının böyle bir olay yaşadığını tamamen unutması. 

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.