Sihirli Mermi Kuramı (Hipodermik İğne) Nedir?
Sihirli mermi kuramı ya da hipodermik iğne kuramı. Özellikle halkla ilişkilerin çalışma alanlarından biri olan siyasal iletişimde önemli kuramlardan biri olan sihirli mermi kuramı, hipodermik iğne kuramı olarak da bilinmektedir. Peki sihirli mermi kuramı nedir?
Kitle iletişim araçları üzerinden belirli bir hedef kitleye ya da hedef kitle gözetmeksizin tüm kitlelere bir kaynak tarafından gönderilen mesaj, kod, haber ya da bir bilginin deri altına enjekte edilen (nüfuz eden) bir iğne kadar etkili olduğunu belirten kuramdır.
Sihirli mermi kuramı, kitle iletişim araçlarının halk üzerindeki etkisini ve etkisinin hangi boyutlarda olduğunu gösteren, özellikle siyasal iletişim alanında sıkça kullanılan bir kuramdır.
Sihirli mermi kuramına göre bir kaynak tarafından tüm alıcılara gönderilen her mesaj, uyarıcı bir etki gösterir ve doğrudan etki eder. Bu durumda kitleler birer pasif alıcıdır.
Bu kurama göre her bir mesaj, tıpkı hastalara hastalıklarının kısa süre içinde tedavisi için damar yoluyla iğne vurulması gibi doğrudan hedef kitlenin zihninde etki yaratmak için verilir.
Sihirli mermi kuramı, bu yönünden daha çok “her mesajın sorgulanmadan alınabileceği” yönüyle önemlidir. Kitlelerin iknası ve algısının belirli bir yöne çevrilmesi konusunda aslında çok fazla çaba harcanmasına gerek olmadığını belirten bu kuramda, alıcıların herhangi bir kitle iletişim aracından verilmiş herhangi bir mesaja rahatlıkla inanabileceğini göstermektedir.
Özellikle günümüz dünyasında ve sosyal medya kullanımının önlenemez yükselişi ile birlikte kitle iletişim araçlarının sayısında da büyük bir artış yaşanmıştır. Sadece belirli medya kuruluşları, ana akım medya ya da devlet değil herhangi bir vatandaş da kitle iletişimi sağlayabilecek donanıma erişmiştir.
Bu, haliyle medyanın kontrolünü ve bilginin sağlığı, güvenirliği, ölçümlenebilirliği gibi çeşitli konu başlıklarına da ortaya çıkarmıştır. Sihirli mermi kuramında da bundan bahsedilir. Kaynağın ne ve kim olduğunun herhangi bir önemi yok, herhangi bir kitle iletişim aracı üzerinden yapılan mesaj ya da propaganda, halk üzerinde bir hastaya vurulan iğne kadar etkili olur. Haber ya da içerik her ne kadar güvenilir olmasa da belirli bir etki yaratır. Bu etki, bazen bir krizi doğurabileceği gibi bazen de büyük bir infial yaratabilir.
