Ekonomi

Veblen Etkisi Nedir? Veblen Ürünleri Nelerdir?

Veblen Etkisi, fiyat yükseldikçe talebin de doğru oranda artış göstermesine denilmektedir. Veblen Etkisi, talep kanunun istisnalarından biridir. Normal şartlarda fiyatın yükselmesi halinde talebin azalması beklenir. Fakat Veblen Etkisi’nde fiyat yükseldikçe talebin de artış gösterdiği görülmektedir.

Veblen Etkisi olarak adlandırılan müşteri davranış ve eğiliminde lüks tüketim maddelerinin söz konusu olduğunu görüyoruz. Lüks tüketim maddeleri haricinde Veblen Etkisi’nden söz etmek çok da mümkün değil.

Snob Etkisi’nde anlatılan müşterilerin alışverişte rasyonel davranmamaları, Veblen Etkisi’nde de kendisini göstermektedir. Veblen Etkisi’ni, Snob Etkisi içinde değerlendirmek gerekir. Zira müşteri davranışları, çoğu zaman rasyonel olamayabiliyor. Bunda çevre şartları ve artan tüketim çılgınlığı önemli.

Tüketilen maddelerin sosyal statü sembolü olarak görülmesi ve bu yönde genel geçer bir kabulün olması, Veblen Etkisi’ni açıklıyor.

İnelastik Talep

Veblen Etkisi, talep esnekliğinde “İnelastik Talep” olarak geçer. Örneğin bir malın fiyatına %10 bir artış getirdiğinde, müşteri taleplerinde %3 artış yaşanmışsa bu İnelastik Taleptir. Veblen Etkisi’nde de İnelastik Talep kuramını görüyoruz.

Uluslararası firmaların yaygınlık kazanması ve dünyanın dört bir yanında geniş kitleleri etkisi altına alması ile birlikte, müşteri davranışları ve müşteri eğilimleri de benzerlik göstermiştir. Bir malın fiyatını belirleyen unsurlar; işçi maliyeti, ulaşım ve kar payı gibi faktörlerdir. Fakat günümüz dünyasında bir malın fiyatını belirleyen en önemli unsurlar arasında statü önemli bir yer kazanmıştır.

Marka Takıntısı ve İhtiyaçlar

Snob Etkisi’de söz konusu “züppe etkisi”, esasen başkalarına özenmek ve başkaları gibi yaşamaktır. Bu açıdan bakıldığında insanlar kendi ihtiyaçları için değil başkaları için tüketim yapmaktadır.

Küçük ölçekli işletmelerin piyasada tutunamaması, metropollerde insanların Alışveriş Merkezlerini işgal etmeleri, çoğu insanın aynı marka kotu giyip, aynı yemek firmasından yemek yemeleri Veblen Etkisi’nin önemli sonuçları arasındadır.

Veblen Ürünleri

Veblen ürünleri, kişilerin kendi ihtiyaçları doğrultusunda hareket etmeyip başkalarına karşı özenmesiyle alınan veya kullanılan/yararlanılan ürünlere verilen genel isimdir. Veblen Ürünlerini lüks tüketim maddeleri olarak genellemek yanlış olsa da lüks olmayan tüketim maddelerini de Veblen Ürünleri olarak değerlendirmek mümkün.

“Dünyanın küçük bir köye dönme efsanesi bana hep Bebek’te sahil kenarında poğaçalarına ve kurabiyelerine hayran olduğum pastanenin kapanıp yerine bir Amerikan hamburgercisinin açılmasını hatırlatıyor. Yakın bir gelecekte dünyanın her köşesinde aynı marka kot giymiş insanların aynı hamburgerleri yiyip, yanında aynı kolayı içeceklerini ve bizim aynı şirketin bilmemizi istediği haberleri izleyip, görmemizi istemediği haberlerden bihaber olarak yaşayıp gideceğimizi düşünmek bana ürperti veriyor.”

Miki-Fareli Global Köyün Kavalcısı-Can Dündar

Snob Etkisi Nedir?

 

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.