Yunan-Pers Savaşları’nda Yunanlar

Yunan ve Pers savaşları milattan önceki tarihin, milattan sonraki ve günümüzdeki etkilerinin karşılaştırmalı olarak anlatılması tarafların artıları eksileri, haklılık payları haksızlık yanlarının ne olduğu açısından önemlidir. İlk önce Yunanlılardan başlayalım.

 

Hepimiz aslında Yunanları yakından tanırız ve biliriz. Felsefe, sanat, edebiyat alanlarında bütün toplumlara öncülük etmiş ve bu alanların gelişiminde büyük rol oynamış felsefeciler, sanatçılar, şairler ve mimarlar yetiştirmiş bir topluluk.

 

Atina’daki yönetim biçiminden ideal demokrasiyi insanlığa kazandıran Yunanlılar aynı zamanda siyaset ve tarih alanlarındaki birçok terimin de yine dünya literatürüne girmesini başarmış bir topluluktur.

 
Savaştan önceki Yunan toplum yapısına bakalım. Herbiri birbirinden tamamen bağımsız, şehir devletleri bünyesinde yaşayan insanlar ve bunların bağlı olduğu devlet formatında kurumlar (şehir devletleri) vardı. Atinalılar, Spartalılar bunlardan bazısı. Yani Yunanistan diye bir yer yoktu.

 
Bu devlet formatında olan kurumların hakimiyet anlayışında uçurumlar vardı. Kölecilik ve her türlü eşitsizliğin hakim olduğu despot şehir devletleri olduğu gibi tamamiyle şimdiki demokrasinin bir tür benzeri sayılabilecek düzeyde demokrat şehir devletleri de mevcuttu.

 

Köleciliğin ve köleliğin yaygın olduğu şehir devletleri çoğunluktaydı. Ya da köleliğin bir çeşidi olan sistemler de vardı. Aynı zamanda Yunan şehir devletlerinde vatandaşlık hakkı yalnızca erkeklere veriliyordu. Beşinci yüzyılda Yunanistan’da yaşayan bir kadın olsaydınız hayat koşulları size karşı çok zor ve eşitsiz olacaktı.

 
Sanıldığı gibi Yunan medeniyeti, çağımızda model alınan, örnek gösterilen yaşam koşullarına sahip bir devlet ve medeniyet kesinlikle değildi. Yunanlıları Yunanlı yapan ve kılan şey Pers Savaşları sırasında ve sonrasında meydana gelen birliktelik duygusu ve düşüncesinin sonucu bütün şehir devletlerinin tek çatı altında toplanmasından kaynaklanıyordu.