Kükürt Nedir? Nasıl Elde Edilir?
Yer yüzünde kükürt, oksijen, silisyum, aleminyum gibi elementler kadar çok bulunmaz. Öbür elementler oranla taş kürenin %0,2 sini meydana getirir; yani taşkurenin yapısında bulunan bir ton maddede 2 kg kükürt vardır. Bu kadar az olmasına rağmen insanlar için çok yararlıdır; kimyanın kraliçesi olan sülfürik asitin hazırlanmasında kauçuğun kükürtlenmesinde boyaların ve kimyasal maddelerin yapımında tarım ilaçlarında kullanılır. Ayrı olarak insan, hayvan ve bitki hayatında vazgeçilmez bir elementtir.
Kükürt Nerelerde Bulunur?
A-)Serbest olarak; 1. Amerika ve Sicilya’da yer altında bulunan tortul kayalar içinde depolanmıştır (kükürt madeni).
Deniz dibine çökelmiş kalın alçı taşı(jips) katmanlarının dönüşümüyle oluşmuştur.
2. Sönmüş yanardağlarının kraterleri dibinde bulunur (kükürtatar)
B-) Bileşik olarak: 1. Kaynarca sularında (kükürtlü su) 2. Prit galen, bilend gibi metel sülfürlerinde, 3. Albumin, boynuz, kıl gibi organik maddelerde ve 40 çeşit madende bulunur.
Kükürtün Elde Edilişi?
Yeraltı kaynaklarında bulunana kükürt, hiçbir zaman saf değildir. Alçıtaşı (jips), kil, kireçtaşı gibi değişik kaya maddelerinde karışmış durumdadır. Kükürdü arıtmak için çoğunlukla <<Gill fırını>> kullanılır. Amerika’da ise genellikle << Frasch metodu>> uygulanır.
Türkiye’de Kükürt Çıkarımları
Türkiye’de kükürt işletmesi Isparta ilinin Keçiborlu ilçesindedir. Tuvonan denilen kükürt cevheri, galeri ve tünellerde girilen ocaktan çıkartılır. Filizdeki kükürt oranı %40dir. Gerisi taş, toprak gibi yabancı maddelerdir. Ham kükürt, ergitme otoklavlarına konulur ve 2-3 atmosferli basınç altında su buharıyla eritilip süzülmek yoluyla arı olarak elde edilir. Süzülen kükürt soğuduktan sonra öğütülerek toz durumuna getirilir ve ellişer kiloluk torbalar içerisinde satışa gönderilir.
Etibankın malı olan Keçiborlu kükürt işletmesinin yokluk verimi 3-4 bin tondur. 1972’de bütün Türkiye’de konsantrasyon güçlüğü sonucunda elde edilen kükürt miktarı 21 bin 547 tondur.
