Kültürün Taşıyıcı Unsurları: Semboller

Önceki yazımızda kültürün olmazsa olmazlarından olan liderler ve kahramanlardan bahsetmiştik. Şimdi ise kültürün olmazsa olmazlarından olan sembollerden bahsedeceğiz. Semboller de tıpkı lider ve kahramanlar gibi kültürün devamlılığını ve sürekliliğini sağlayan unsurların başında gelir.

Semboller bir kültürü özdeşleştirir ve semboller sayesinde bir kültürün akılda kalıcılığı ve nesiller boyunca devam etmesinin önü açılmış olur. Örneğin herhangi bir sembolle karakterini belirlenmiş bir potada eritmeyen uygarlıklar, milletler takımlar ya da partiler olabilir miydi? Tarih boyunca her millet ve her devletin kendisiyle özdeşleştirdiği sembolleri olmuştur. Ve yahut bir zihniyet, bir akım ya da bir davranışın da sembolü olmuştur.

Bazı semboller tarihle yakın alaka kurarak geçmişi hep akılda tutar ve yaşanmışlıklar üzerinden giderek insanlara bazı şeylerin anımsamasına yardımcı olur. Kültürün taşınması için ritüeller, marşlar, kahramanlar ya da merasimler etkilidir. Aynı zamanda semboller de bu sayılanlar gibi kültürün artçı taşıyıcılarından biri olarak karşımıza çıkar. Örneklerle sembollerin neleri çağrıştırdığını ve ne anlama geldiğini açıklamak istiyorum.

Rabia İşareti

Mısır’daki darbeden sonra protestolarla Sisi rejimini tanımayan muhaliflerin çıkarmış olduğu sağ el avuç içine bitişik, dört parmağın ise kalkık durumda olduğu bir semboldür. Bu sembol bazıları için hiçbir anlam ifade etmeyebilir ya da son zamanlarda suiistimal edilmiş, sürekli olarak birilerinin argümanı olmuş olsa da her yerde direnişi ve haklılığın kazanacağını temsil eder.

 

Cumhurbaşkanlığı Forsu

Hepimizin bildiği üzere cumhurbaşkanlığı forsunda 16 yıldız var ve bu on altı yıldız tarihte kurulmuş olan on altı Türk devletini temsil eder. Sembol olarak baktığınızda akıllarda bazı şeyleri çağrıştırdığı muhakkaktır. Geçen senelerde Recep Tayyip Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığı seçiminde argüman olarak kullandığı fors ayrıntısı aslında tarihi sembolize eder ve geçmişle bağlantı kurarak duyguyu yoğunlaştırır.

 

Çift Başlı Kartal Sembolü

Selçuklulardan tutun, Roma Cermen İmparatorluğuna kadar kullanılan bu sembol şu anda bazı devletlerin armasında, bayraklarında bazı devletlerin ise kurum logolarında kullanılan bir semboldür. Daha çok iki taraflı kuvvettir. Savaş ve barış durumunda dahi koruyucu, kollayıcı bir kimliğe bürünür. Şu anda Arnavutluk bayrağı, Polis Akademisi logosu, Ermenistan arması ve hatta Konyaspor’un arması dahi çift başlı kartaldan gelir. (Konya, Selçukluların başkenti olması sebebiyle)

Zafer Sembolü

İngilizce victory yani zafer anlamına gelen kelimenin ilk harfi ‘v’ den türemiş bir semboldür. İşaret ve orta parmanın ayrık durumda ve baş parmak da serçe parmak ve dördüncü parmağın üzerine gelecek şekilde yapılan bir işarettir kısaca. Yakında gerçekleşecek ya da gerçekleşebilecek bir zaferin işaretçisidir. Aynı zaman da Zafer Yayınları’nın sembolüdür.

 

Asker Selamı

Türk kültüründe geleneksel olarak askere gidecek olanların, askerden gelmiş olanların yapmış olduğu, nesiller boyu devam edegelen  bir selam veriş sembolüdür. Altında yatanlara bakacak olursak; askerliğin verdiği disiplin ve düzen, aynı zamanda saygının bütünleşik bir tezahürü olarak harman olan bu selamlama şekli kültürümüzün olmazsa olmaz görüntülerindendir.