Oligarşinin Demir (Tunç) Kanunu Nedir?

Bürokrasi, Robert Michels’a göre bireysel özgürlüğün düşmanıdır. Michels 20. yüzyılın başında bürokrasi ve siyasi oligarşi (azınlığın çoğunluğa tahakkümü) arasındaki bağlantıya işaret etmiştir. Siyasi partiler ve sendikalara ilişkin gözlemlerinde demokrasilerin büyüklük ve karmaşıklığının hiyerarşiyi gerektirdiğini görmüştür. Net bir emir zinciri barındıran ve kitlelerden ayrı olan bir liderliğe ihtiyaç duyulur; bunun sonucunda geniş ve güçlü organizasyonların birkaç lider tarafından yönetildiği piramit benzeri bir yapı ortaya çıkar.

Michels, Max Weber‘in sorumluluk hiyerarşisinin verimliliği artırdığı fikrini uygular ama bunun gücü bir merkezde topladığını ve demokrasiyi tehdit ettiğini savunur. Sözde demokratik ideallere rağmen, halkın ihtiyaçlarından ziyade organizasyonları yöneten elitlerin çıkarları temel odak haline gelir. Michels organizasyonların en tepesindekilerin, kişisel çıkarlarının her zaman öncelikli olduğunu vurgular.

İktidar konumunu korumak, bürokrasilerin örneğin siyasi partilerin önemli bir rolü haline gelir; karmaşık oylama sistemleri aracılığıyla bir gizem ve üstünlük havası sürdürmek için esrarlı dilden faydalanılır ve alt komiteler bunun sağlanmasına katkıda bulunur. Yetkililer genellikle kararlarının sonuçlarından ayrı tutulur; bürokrasi onları halkın karşısında hesap vermekten korur. Oligarşi, bürokrasinin hiyerarşik yapısında gelişir ve halkın seçilen liderler üzerindeki kontrolünü sık sık zayıflatır.

Organizasyondan bahsedilen yerde oligarşi vardır.

 

 

Oligarşi kavramının tarihsel gelişimi;

1904-05

Max Webber’in Protestan Ahlakı ve Kapitalizm Ruhu adlı kitabı bürokrasiden kaynaklanan rasyonelleşmeyi modernitenin kaçınılmaz özelliği olarak görür.

1911

Alman sosyal ve siyasi kuramcı Robert Michels, Political Parties adlı kitabında organizasyonel demokrasinin olanaksız olduğunu iddia eder.

1916

İtalyan sosyolog Vilfredo Pareto, demokrasinin bir illüzyon olduğunu ve elitin her zaman kendine hizmet ettiğini savunur. bkz. Pareto İlkesi

2009

2003 yılında Büyük Britanya’nın Irak’ı işgal etmesi hakkında başlatılan Chilcot Anketi, eski Başbakan Tony Blair gibi yöneticilerin eylemlerinden dolayı sorumlu tutulmaktan çok, ne kadar korunduğunu gösterir. Birçok kişi Blair’in savaş suçundan yargılanması gerektiğini ileri sürer.