Para İnsanı Değiştirmeli Mi?

Para, araç olmaktan çıkıp bir amaç haline geldiği vakit, insanlar için en ayrıştırıcı faktörlerden biri oluyor.Akıllarımıza Yılmaz Güney’in at arabasının üzerinde cigarasını sararken yanındaki Tuncel Kurtiz’e nasihatleri geliyor. Para, her şeyin ölçümleyicisi olan para. Hayatımızın her alanında para, olmadan nefes alamayacak bir ihtiyaca dönüştü artık. İlişkilerde dahi para, önemli bir mesele. Para insanı değiştirmeli mi? Para, varlığı ya da yokluğu halinde insanın karakterini etkilemeli mi?

Her şeyden önce para, varlığında insanı bambaşka yapan bir şey. Yokluğunda ise tüm kötülüklerin anahtarı konumda bir eksiklik. Hırsızlık gibi başlı başına büyük bir sosyolojik çöküntünün baş mimarı. Paranın eksikliğinde yaptıramayacağı şey yok velhasıl. Para, insanı değiştirmeli diyorum ben bu soruya. Para insanı değiştirmeli ama para insana çevresini değiştirecek kadar önemli bir şey olmamalı.

Örneğin paranın eksikliğinde yanınızda olmayan insanlar, varlığında yağmur yağar yağmaz solucan gibi ortaya çıkan şemsiye satıcıları gibi bir ”bitme” etkisi yaratmamalı. Para, ister istemez karakterde ve davranışlarda değişimler meydana getirecektir. Mekanlar ve zaman değişecektir fakat kişilerin değişmesi en faciası.

Her şeyin, tüm başarının ve itibarın, makam ve mevkinin modern ölçücüsü parayken, bu nasıl mümkün olur? Elbette ki insan, çevresini bir noktadan sonra belirleyemez. Bu bir çeşit yazgı gibidir. Varlığında iyi; yokluğunda Nemrut ilişkilere dayalı alışverişler, paranın en çirkin yüzüdür. İnsan, maddiyatıyla değil maneviyatıyla ölçülen bir yaratılmıştır yalnızca. Yaratılmışa maddi unsurlarıyla uluhiyet yüklemek, karşı konulmaz bir girdabın içine sürüklenmek gibidir. Siz ne yaparsanız yapın ya da ne kadar farklı manalar yüklerseniz yükleyin maddiyatın krizini aşamazsınız.

Para buna sadece somut bir örnek, buna gücü ve iktidarı da ekleyebiliriz. Uzun lafın kısası insan paranın varlığında kişiliğinin değişmeyeceğine garanti veremez. Fakat çevresinin değişmesi, paranın varlığını elinde tutan insanın değişmesinden daha acı verici bir durumdur. Sadece paranın değiştireceği bir insanı, çevresinden soyutladığımız zaman zararsız olur fakat çevreyle ilişkilendirdiğimiz zaman para en çirkin yüzünü o zaman göstermeye başlayacaktır. Para sizi değiştirsin, çevrenizi değiştirmesine müsade etmeyin yeter.