Ramazan Bayramına Neden Şeker Bayramı Deniyor?
İslam dininde Ramazan ve Kurban olarak iki bayram vardır. Ramazan Bayramı, Recep ve Şaban aylarından sonra gelen Hicri Ramazan ayının sonunda Müslümanlar tarafından kutlanan bir bayramdır. Müslümanlar, Ramazan ayını oruç tutarak ve ibadet ederek geçirirler. Bu ayın sonunda da inananlar için bir bayram vardır. Peki Ramazan Bayramı’na neden “Şeker Bayramı” adı verilir?
Şeker Bayramı Ne Demek?
Esasen İslamda “şeker bayramı” diye bir bayram yoktur. Bu isim herhangi bir ayet ve hadisle de sabit değildir. Şeker Bayramı ismi, bayramı nitelemek için Türkçe düşünülmüş ve konulmuş bir isimdir.
Neden Şeker Bayramı Deniliyor?
Çocukların bayramı olan Ramazan Bayramı daha samimi bir ifadeyle “şeker bayramı” olarak adlandırılmaya başlanmıştır. Bu isimlendirmede herhangi bir isim-kavram çabası yoktur. Yani bir kesimin Bayram’ın isminden dolayı onu küçük düşürme ya da basitleştirme gibi bir amaç ortada yoktur.
Çocukların daha çok Bayram’ın içinde olduğu, sevindiği, kutladığı bir bayram olan Şeker Bayramı’na, bu özelliğinden dolayı böyle bir isimlendirme yapılmıştır.
Şeker Bayramı ismi son zamanlarda ortaya çıkan bir isim değil. Nitekim Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Beş Şehir isimli kitabında “şeker bayramı” ismi şöyle geçmektedir:
“Çok başka türlü idi. Bayram sabahı güneş bile başka türlü adeta ruhani doğardı. Çünkü eski hayatımızda takvim semavi bir şeydi. Şehir daha birkaç gün önceden bayrama hazırlanırdı. Eğer gelen şeker bayramı ise bu sadece bayram yerlerinin hazırlanmasından ibaret kalır Ramazanın hususi hayatı şenlikleri birdenbire bayrama çevrilirdi. Dolaplarıyla atlı karıncalarıyla gümüş kırbaçlı çerkes eğerli pırıl pırıl atlarıyla bin türlü sürprizleriyle bayram yerleri şehre gündelik hayatından çok başka çok renkli bir görünüş verirdi. Çocuk bu günlerin tek hakimiydi. Bu gördüğüm bayramla eski bayramların hiç alakası yoktu.”
Beş Şehir, Ahmet Hamdi Tanpınar
Öte yandan Şemsettin Sami’nin Kamus-i Türki isimli eserinde de Ramazan Bayramı ifadesi yerine “şeker bayramı” ifadesi yer almaktadır. Bu ifadenin geçmişi sanıldığı gibi yakın değil oldukça eskidir.
Ancak son zamanlarda Şeker Bayramı ifadesi Ramazan’ın sonunda gerçekten bayramı kutlamak isteyen inananların değil bayramdan istifade tatilin keyfini çıkaranların sıkça kullandığı bir ifade haline gelmiştir. Şeker Bayramının kullanımının eskilere dayandığının doğruluğu kadar ifadenin son zamanlarda kimlerin hangi amaçla kullandığı da bellidir.
