Renkli Devrim Ne Demek?

Demokratik yöntemlerle gerçekleşmesinin yanı sıra şiddet içermeyen ve hükumet değişikliklerine yol açan devrimlere renkli devrimler denir. Renkli devrim adı verilen bu kitlesel halk hareketleri temelini iletişim araçlarını etkili kullanan muhaliflerin eski Yugoslavya ve Sovyet coğrafyasında peş peşe hükumet değiştirmesinden alır. Renkli devrimler ilk olarak 2000 yılında Sırbistan’da devlet başkanı Slobadan Miloseviç‘in hükumetten uzaklaştırılmasıyla başlamıştır. İlerleyen süreçte 2003 yılında Gürcistan’da Gül Devrimi adı altında Eduard Şevardnadze‘nin yönetimden uzaklaştırılmasıyla devam etmiştir. Gül Devrimi’ni yaklaşık bir yıl sonra Ukrayna’da Turuncu Devrimi izlemiştir. Gül Devrimi ve Turuncu Devrimi Sovyet yöneticilerinin yerini yeni nesil yöneticilerin almasıyla sonuçlandı.

Sırbistan, Gürcistan ve Ukrayna‘dan sonra Kırgızistan‘da da bir devrim yapılmış ve adına Lale Devrimi adı verilmişti. Lale devrimi önceki renkli devrimlere bağlı olarak muhalifler ve hükumet arasında şiddetli çatışmalara sahne olmuştur. Yine aynı yıl içinde Özbekistan’da Andican kentinde ayaklanan muhalefet ise ancak Özbek hükumet güçlerinin sert müdahalesi ile bastırılabilmişti.

Renkli devrimlerle Sovyetlerden arta kalanların radikal biçimde değişmesi ön görülmüştü. Bu değişimler büyük oranla gerçekleşmiş fakat Gürcistan 5 yıl sonra Osetya Savaşları ile; Ukrayna ise 2014 yılında Kırım’ı büyük oranda Ruslara kaybetmesiyle yaşanan devrimlerden sonra Rusya ile ilişiğini kesememişlerdir.

Öte yandan renkli devrimlerin başlangıç noktası, Spykman’ın ”İç hilal Avrasya’yı denetler, Avrasya da dünyayı denetler” sözünden alan Büyük Satranç Tahtası Teoremidir. Amerikan dış siyasetini Avrasya üzerine şekillendiren bu teorinin 1997 yılında yayınlandığını, kıvılcımın ise 2000 yılında çıktığını düşünürsek  devrimlerin Amerika tarafından desteklendiği gerçeği ortaya çıkmaktadır.