Rüzgarın Hızını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Rüzgar, en net tanımı ile “yüksek basınç merkezlerinden alçak basınç merkezlerine doğru hareket eden yatay yönlü hava hareketlerine” denmektedir. Rüzgarlar, hızlarına göre; hafif, orta şiddetli ve şiddetli olarak üç temel gruba ayrılır. Rüzgarların hızını belirleyen faktörler ise birkaç alt başlık altında değerlendirilebilir. Rüzgarların hızını etkileyen faktörler nelerdir?
Daha önceki yazılarımızda “Rüzgarların Yönünü Etkileyen Faktörleri ve Coğrafyada nedensellik ilkesi gibi konulara yer vermiştik. Bu yazımızda ise rüzgarın hızını etkileyen faktörlerden bahsedeceğiz.
1. Basınç Farkı
İki basınç merkezi arasındaki basınç farkının artmasıyla birlikte rüzgarın hızı ve şiddeti de artmaktadır. Aynı zamanda basınç farkının azalması durumunda rüzgarın şiddeti de azalmaktadır.
İzobar eğrilerinin sık geçtiği yerlerde basınç farkının fazla olduğu görülmektedir. Bu yerlerde ise basınç farkının fazla olmasından dolayı rüzgarın hızı da fazla olur. İzobar eğrilerinin daha az geçtiği yerlerde basınç farkının az olmasından dolayı rüzgarın hızı da azdır.
2. Basınç Merkezleri Arasındaki Fark
Aynı basınç değerlerine sahip iki basınç merkezleri arasında rüzgarın hızı farklı olabilir. Basınç merkezleri arasındaki uzaklık arttıkça rüzgarın hızında bir azalma meydana gelirken basınç merkezleri arasındaki uzaklığın azalması durumunda rüzgarın hızının da azaldığı görülmektedir.
3. Dünyanın Dönüşü
Rüzgarın hızını etkileyen bir diğer önemli etken dünyanın dönüşüdür. Dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesinden dolayı rüzgarların yönünde belirli sapmalar meydana gelmektedir. Rüzgarların yönündeki bu sapmalar, mesafenin uzamasına neden olmaktadır. Mesafenin uzaması da rüzgarın hızının azalmasına neden olur.
4. Sürtünme
Ağaçlar ve engebeli araziler rüzgarın hızının yavaşlamasına neden olur. Bu nedenler rüzgarlar bitki örtüsünden yoksun ve düz bir arazide daha hızlı esmekteyken bitki örtüsünün gür olduğu ve arazinin engebeli olduğu alanlarda daha yavaş esmektedir. Bununla birlikte, yüksek katlı binaların olduğu şehirlerde rüzgarın daha yavaş eser. Aynı zamanda sürtünme konusunda rüzgarın hızı, yerden yükseldikçe artış göstermektedir.
