Sıbyan Mektebi Nedir? Osmanlı Devleti’nde Sıbyan Mekteplerinin Özellikleri Nelerdir?
Sıbyan Mektebi, klasik dönem Osmanlı örgün eğitiminde önemli birer müesseseydi. Peki Sıbyan Mektebi nedir? Sıbyan mektebinde hangi dersler okutulurdu? Daha önceki yazılarımızda Osmanlı Devleti’ndeki eğitim sisteminden ve kurumlarından söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca sıbyan mekteplerinden söz edeceğiz.
Sıbyan Mektebi Nedir? Özellikleri Nelerdir?
• İlk eğitimin verildiği mahalle mekteplerine “sıbyan” adı verilirdi
• Sıbyan Mektepleri, genellikle külliyelerin içinde bulunur ve camilerin bitişiğinde ya da müstakil bir yapıda bulunurlardı.
• Sıbyan Mektepleri, kız eğitimi, erkek eğitimi ve karma eğitim şeklinde kuruldular.
• Sıbyan Mektepleri, medrese öncesi eğitim kurumlarıdır.
• Sıbyan Mektepleri, devlet adamları veya varlıklı kişiler tarafından vakıf aracılığıyla kurulan eğitim kurumlarıdır.
• Sıbyan Mekteplerinde kayıt-kabul işlemi söz konusu değildi. Öte yanda bu kurumlarda eğitim verenlerin özel bir eğitimi de yoktu.
• Sıbyan Mekteplerine Müslüman olan her ailenin çocuğu gidebilirdi.
• Öte yandan Sıbyan Mekteplerinde imam, müezzin ve benzeri kişiler de ders verirlerdi.
• Sıbyan Mekteplerinde “temel dini eğitim” ve “okuma yazma dersleri” verilirdi.
• Sıbyan Mekteplerinde mezuniyet yaşı şartı yoktu. Fakat bu mekteplerden mezun olabilmek için Kur’anı bir kez hatmetmek gerekiyordu.
• Sıbyan Mekteplerinde eğitime başlayan çocuklar için “Amin Alayı” adı verilen bir tören yapılırdı.
Sıbyan Ne Demek?
Küçük, küçük yaşta olan çocuk anlamlarına gelir. Aynı zamanda Arapçada çocuk anlamına gelen “sabi” kelimesinin çoğuludur.
Sıbyan Mekteplerine, Osmanlı döneminde “mahalle mektebi” veya “taş mektep” de denilmiştir. Sıbyan Mektepleri, yaygın eğitim kurumlarından biri olmayıp “örgün öğretim” kurumlarından biridir. Bir üstü medrese eğitimidir.
