Türkçe’de Kısaltmalar Nasıl Okunur? Kısaltmaların Yanlış Okunma Nedenleri

Türkçedeki tüm kısaltmalar “e” harfiyle okunur. Kısaltmaların arasına nokta konulmaz. Sert sessizin bulunduğu kısaltmalar da yine aynı şekilde “e” ile okunur. Peki kısaltmaları bazen neden “a”, “o”, “i” gibi okuruz? Bu tamamen Türkçenin dışına çıkmaktır. Oysa Türkçede yukarıda da belirttiğimiz gibi “e” sesi dışında herhangi bir kısaltma okunamaz.

Örneğin DHKP-C ya da PKK terör örgütlerinin okunuşu “dehekepece” ve “pekeke” şeklindedir. Bizim “dehaşkapece” ve “pekaka” şeklinde okumamız tamamen onları değersizleştirmek içindir. Unutmamak gerekir ki pekeke demek örgütü sempatikleştirmektir. Bir kurumu ya da örgütü değersizleştirmek için onun okunuşunda ufak değişiklikler yapmak yeterlidir. Örneğin siyasetten muaf tutucak olursak Tayyip Erdoğan’ın Cumhuriyet Halk Partisi’ne “Cehepe” demeyip “Cehape” demesi ya da Adalet ve Kalkınma Partisi’ne sempatizanların “Ak Parti” deyip, aleyhtar olanların “Akepe, AKP” demesinin de temel nedeni budur.

Bu sayede kast edilen meşrulaştırılmamış olacak ve bir nevi değersiz kılınacaktır. Türkçedeki bu hassasiyetin daha iyi anlaşılması için, siyaset meydanları iyi birer örnektir. Zira tüm siyasiler, aşağı yukarı aynı taktiği uygulamayı severler.

Öte yandan “e” harfinin ince, yumuşak ünlü olup, “a” harfinin kalın, sert ünlü olması da yine bu şekilde ifade edilmelerin temel sebebidir. Konuyu başka konularda da değerlendirecek olursak, vurguyu sert ünsüzde ya da kalın ünlüde yaptığınız zaman olduğu halinden çok daha farklı bir anlam/değer ortaya çıkmış olur.