Yargısal Kararlar Nedir?

Yargısal karar nedir? Hukukta yargısal karar ne demek? Daha önceki yazılarımızda çeşitli hukuki terimlerden ve birtakım hukuki kavramlardan söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca ”yargısal karar” kavramından söz edeceğiz. Mahkemelerin vermiş oldukları kararlarda bir sorunun çözümlenmesine ilişkin kabul edilmiş olan ilkeleri yansıtan kararlara ”yargısal karar” adı verilir. Benzer bir meselenin çözümlenmesinde yardımcı bir rol oynar.

Örneğin bir hakim, önüne getirilen herhangi bir anlaşmazlığı sonuca bağlarken buna benzer bir anlaşmazlığı daha önce sonuca bağlayan herhangi bir mahkeme kararının mevcut olup olmadığını araştırır ve böyle bir kararın varlığını saptadığı zaman ondan faydalanabilir.

Fakat, tekrar belirtmekte fayda var ki mahkeme kararlarının, yani yargısal kararların hakimleri bağlayıcı özelliği yoktur.  O halde, bir hakim, önüne getirilmiş olan anlaşmazlığı daha önce benzeri bir anlaşmazlıkla şlgili olarak verilmiş bulunan yargısal kararlara uygun şekilde sonuca bağlamak zorunda değildir. Bununla birlikte uygulamada mahkemelerin yargısal kararlara ve özellikle Yargıtay‘ın kararlarına büyük oranda uymakta oldukları gözlenmektedir.

Yargıtay’ın daire kararlarının ve hatta genel kurul kararlarının hakimleri bağlayıcı özelliği olmamasına karşı olarak ”içtihadı birleştirme kararları”nın bağlayıcı özelliği bulunmaktadır. Nitekim, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu, içtihadı birleştirme kararlarının bağlayıcı özellikte olduğunu açıkça vurgulamaktadır. İçtihadı birleştirme kararları Yargıtay’da ”İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu” (Büyük Genel Kurul ve Küçük Genel Kurullar) tarafından verilir ve Resmi Gazete’de yayımlanır.

İçtihadı birleştirme yoluna, Yargıtay’ın iki dairesinin kararları veya bir dairesinin çeşitli tarihlerde verdiği kararlar arasında bir aykırılık bulunduğu veya yerleşmiş bir içtihadın değiştirilmesine gerek duyulduğu zamanlar başvurulur.