Kollektif Şirket Nedir? Özellikleri Nelerdir?
A. Kollektif Şirketin Tanımı
Ticari bir işletmeyi bir ticaret ünvanı altında işletmek amacıyla iki veya daha çok gerçek kişi arasında kurulan ve ortaklardan hiç birisinin mesuliyeti şirket alacaklılarına karşı sınırlandırılmamış olan tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketine kollektif şirket denir. Şirketin borç ve taahhütlerinden birinci derecede şirket mesuldür. Şirket mal varlığı borçlar karşılamaya yetmiyorsa ortaklar sınırsız ve müteselsilen mesul olurlar.
B. Kollektif Şirketin Özellikleri
1) Ticari işletme işletilmesi: Kollektif şirket bir ticari işletme işletmek amacıyla kurulabilir. Esnaf işletmeleri işletilmesi için kurulamaz. Zira bu durumda adi şirket hükümleri uygulanir.
2) Sermaye: Kollektif şirkette kuruluş için asgari sermaye şart aranmamıştır. Buna rağmen getirilecek olan sermayenin şirketin yapacağı işe uygun olmasi gerekir. Kollektif şirketin sermaye yapisı değişir sermaye sistemidir. Bu nedenle ortaklar herhangi bir yerden izin almadan sadece şirket sözleşmesini değiştirerek sermayeyi değiştirebilir. Kollektif şirket şahıs şirketi olduğundan ortaklar iktisadi nitelikte veya şahsi nitelikte sermaye getirebilirler.
3) Ticaret unvanı Kullanılması: Ticaret şirketlerinin ortak özelliklerinden biri, işlemlerini belirli bir ticaret unvanı altında icra etmektir. Kollektif şirketin ticaret unvan, bütün ortaklann veya hiç olmazsa ortaklardan birisinin adi ve soyadıyla şirketi ve nevini gösterecek bir ibareyi ihtiva eder. Örneğin, Ahmet Aksu ve Kardeşleri Kollektif şirketi veya Ahmet Aksu ve Kadir Hak Kollektif şirketi vb. Ortaklar isterlerse bunlara bazı ekler getirebilirler. Örneğin, Kadir Hak Turizm Kollektif şirketi şeklindeki ünvanda şirketin faaliyet konusu ek olarak gösterilmiş olur. Ancak unvan geçerli olmasa bile kollektif şirket geçerli bir şekilde kurulmuş olur. Çünkü önemli olan kollektif şirketin bir ünvan altında ticar işletme işletmesidir.
4) Gerçek Kişi Ortaklardan Oluşması: Sadece kollektif şirketler bakımından geçerli olan bu unsur ile tüzel kişilerin kollektif şirket ortağı olmaları önlenmiştir. Şirketlerin birleşmesi veya payın devri yoluyla dahi bu unsurun ortadan kaldırılması mümkün değildir.
5) Ortaklarin Sınırsız Sorumlu Olması: Adi şirkette olduğu gibi kollektif şirket ortakları da şirketin borçları dolayısıyla üçüncü kişilere karşı sınırsız ve müteselsilen sorumludur. Bu sorumluluğu sınırlandıran bütün sözleşmeler üçüncü kişilere karşı geçersizdir. Ortaklar kendi aralarında, sorumlulukların sınırlayan sözleşmeler yapmış olsalar dahi bu hüküm sadece iç ilişkide geçerli olacaktır. Bu haliyle, kollektif şirket ortaklarinin sınırsız sorumluluğu ilkesi emredici özellik taşımaktadır. Adi şirketten farklı olarak kollektif şirkette ortaklar ikinci derecede sorumludur. Bu özellik kollektif şirketin tüzel kişiliği haiz olmasindan kaynaklanan zira tüzel kişi olan kollektif şirketlerde, şirket adına yapılan işlem ve borçlar öncelikle şirkete aittir ikinci derecede rol oynar,
6) Tüzel Kişiliğin Bulunması: Kollektif tüzel kişiliğe sahiptir. Kollektif şirket ticaret siciline tescil edildiği anda tüzel kişiligi iktisap eder Tescil işlemleri yapılmaksızın şirket adına üçüncü kişilere hukuki ilişkilere girilmesi durumunda ise adi şirkete ilişkin hükümler uygulanacaktur (TTK md, 158, BK md. 520).
C. Kollektif şirketin Kuruluşu
Kollektif şirketin ortaklar arasindaki teşekkül anı ile dışa karşı teşekkül anı birbirlerinden farklıdır. Ortaklar arasındaki iç münasebette şirket mukavelesinin yapılması ile birlikte şirket ilişkisi doğar, ortaklar mukavelesi ile yüklendikleri borçlarını birbirlerine karşı bu andan itibaren yerine getirmelidirler. Dış münasebet bakımından ise şirketin tescil ettirilmesi gerekir. Ticaret siciline tescil edildikten sonradır ki kollektif şirket kişilik kazanmiş ve kurulmuş olur (TTK m. 174).
Konuyla ilgili olarak diğer yazılarımız;
