Ali Kıran Baş Kesen Deyimi Ne Anlama Geliyor? Kökeni ve Hikayesi Nedir?
Ali kıran baş kesen veya dal kıran baş kesen. İki farklı biçimde de kullanımı yaygın olan bu deyim, gündelik hayatta sıkça kullanılan deyimler arasında yer almaktadır. Atasözleri ve deyimler sözlüğünde bu sefer ele alacağımız deyim, Ali kıran baş kesen deyimidir. Peki Ali kıran baş kesen veya dal kıran baş kesen deyimi ne anlama gelir. Hikayesi nedir? Kökeni nereye dayanmaktadır?
Ali Kıran Baş Kesen Ne Demek?
Zorba, astığı astık kestiği kestik kişi ve kimseler için kullanılan bir deyimdir. Herhangi bir şeyi yapmak veya yerine getirmeye çalışmak için kaba kuvvete başvuran, insanları kırmaktan ve onlara karşı güç kullanmaktan çekinmeyen kişiler için kullanılmaktadır. Öte yandan acımasız, merhametsiz anlamları da vardır,
Ali Kıran mı Dal Kıran mı?
Bu konuda çeşitli ihtilaflar bulunsa da galatlaşmış ve gündelik hayatta “Ali” olarak bilindiği için deyim, Ali kıran baş kesen olarak kullanılır. Ama söz konusu deyimin orijinalinin “dal kıran baş kesen” olduğunu söyleyenler de vardır.
Deyimin Hikayesi Nedir?
Deyimin iki hikayesi vardır. Bu iki hikaye ise “dal kıran mı Ali kıran mı” tartışmasını ortaya çıkarır. Şöyle ki;
1. Osmanlı Devleti’nde özellikle Duraklama Döneminde görülen ekonomik sıkıntılar nedeniyle ortaya çıkan Celali İsyanları sırasında Kuyucu Murat Paşa önderliğindeki Osmanlı birliklerinin Anadolu’nun muhtelif yerlerinde çıkan isyanları sert bir şekilde bastırması olaylarında bu deyimin ortaya çıktığı veya daha önce meydana gelen Şeyh Bedrettin ve Şahkulu isyanları esnasında Doğu Anadolu’da yine isyanların sert bir şekilde bastırması sonucu bu deyimin ortaya çıktığı tahmin edilmektedir. Buradaki Ali’den kasıt, Aleviliği çağrıştırıyor olmasıdır.
2. Fatih Sultan Mehmet’e ait olduğu iddia edilen “ormanlarımdan bir dal kesenin başını keserim” sözü doğrultusunda söz konusu bu deyimin de geçerlilik kazandığı tahmin edilmektedir. Eski Türklerde var olan ve İslama geçişte de devam eden doğaya saygı kültürünün bir tezahürü olarak kullanılır.
