Siyaset

Beşinci Kol Nedir? Tarihten Örneklerle Beşinci Kol

Bir bölgedeki halkı fiili olarak işgal etmeye ya da tahakküm altına almaya muktedir olmayan kuvvetlerin, çeşitli propaganda araçlarına ve sabotajlara başvurarak o bölgedeki halkın birlikteliğini ve dayanışmasını tahrip etmek ya da düşmanı içeriden yıkmak anlamında kullanılan bir asimetrik ve psikolojik savaş olan beşinci kolun kökeni İspanya İç Savaşı’na dayanıyor.

Şöyle ki İspanya İç Savaşı’nda faşist Franco’nun yakın adamlarından ve ordunun ileri gelenlerinden general Emilio Mola, Madrid’i 1937’de dört bir yanından kuşatır. Bölgede görev yapmakta olan gazetecilerin “kuşatma ne zaman bitecek” sorusuna “şehri dört koldan kuşattık, beşinci kolumuz da şehirde. Çok süreceğini sanmıyorum” diyerek terimi siyaset literatürüne kazandırmıştır.

Hatırlanacağı üzere İspanya İç Savaşı sol cephenin bölünmesi ve kendi içlerinde ihtilafa düşmesi nedeniyle Franco karşısında sayıca üstün olmalarına rağmen savaşı kaybeden taraf olmuştu. Stalinist ve Troçkistler bu çekilmede baş rol oynamıştı.

Beşinci kol casusluk, istihbarat, her tür bilgi edinimini öngören bir stratejidir. Yapısal bağlamda Truva atı buna iyi bir örnek teşkil eder. İran ve İspanya örnekleriyle Beşinci Kol.

İran

Muhammed Musaddık’ın İran petrollerini millileştirmesinin ardından Amerika ve İngiltere’nin halk destekli bir ayaklanmanın fitilini ateşleyerek Musaddık’ı görevinden almak istemişti. Bu çerçevede İngiltere ve Amerika’nın milyon dolarlık yatırımları sonucunda binlerce kişi sokağa döküldü. Tudeh Partisi üyelerinin de desteğiyle başkaldırı geniş çaplı gösterilere sahne oldu. Musaddık taraftarlarının da gösterilere cephe alması İran’ı bir iç savaş tehlikesiyle karşı karşıya bıraksa da kabinedeki Musaddık yanlısı isimlerin uzaklaştırılmasıyla dönemin başbakanı Muhammed Musaddık 1953 yılında görevinden ayrılmak zorunda kaldı. Ev hapsine mahkum edildi. 10 yıl sonra öldü.

İspanya

1936 ile 1939 yılları arasında Avrupa’nın kalbinde ceryan eden İspanya İç Savaşı’nda 400.000’den fazla insan hayatını kaybetmişti. Bu savaşta faşist Franco birlikleri, Madrid cephesinde Stalinistler, Troçkistler ve solculuklardan yapacakları eylemler hakkında detaylı bilgiler almak İçin beşinci kol uygulamasına gitmiş ve savaşı kazanmasında iç istihbarat faktörü önemli olmuştu.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.