Çokkültürlülük Nedir? Çokkültürlülük ve Milliyetçilik

Sosyolojik ve tarihsel anlamda çokkültürlülük kavramı, başta din, kültür ve milliyet ile iç içe bir kavramdır. Çokkültürlülük, sosyolojik ve tarihsel tabanı içerisinde değerlendirdiğimizde daha iyi anlaşılan bir kavram olarak karşımıza çıkar. Bu bağlamda çokkültürlülük kavramını tek yönlü olarak değil birçok yönden değerlendirmek gerekir. Çokkültürlülük nedir? Çokkültürlülük ve milliyetçilik arasında bağlantılar nelerdir?

Çokkültürlülük Nedir?

Çokkültürlülük, bir toplum içerisinde inançları ve pratik farklı kolektif kimlik hisleri yaratan iki veya daha fazla sayıda grubun varlığından yükselen kültürel çeşitliliği ifade eder. Çokkültürlülük, değişmez bir biçimde, ırksal, etnik veya dil farklılıklarından doğan toplumsal çeşitlilik için kullanılmaktadır. Çokkültürlülük, farklı kültürel grupların saygı ve kabul görme hakkı veya ahlaki ve kültürel çeşitliliğin daha geniş topluma yönelik sözde faydaları temelinde toplumsal çeşitliliğin pozitif onayını vurgulamaktadır. Çokkültürlülük, inançların, değerlerin ve yaşam biçimlerinin hem bireyler hem de gruplar için kendini tanıma ve özdeğer tesis etmedeki önemini vurgular.

Çokkültürlülük ve Milliyetçilik

Çokkültürlülük ve milliyetçilik arasındaki ilişki karmaşıktır. Çokkültürlülükle geçinmeye en eğilimli milliyetçi gelenekler liberal milliyetçilik ve antikoloniyal milliyetçiliktir. Bunun nedeni, her iki geleneğin de kültürel ve etnik bir varlıktan ziyade esasen siyasal ve kamusal bir varlık olarak ulusun kapsayıcı bir modelini benimsiyor olmalarıdır. Böylece ulusun üyeleri birleştirici bir kültürden ziyade ortak vatandaşlık ve paylaşılan bağlılıklarla birbirlerine bağlanmaktadırlar.

Milliyetçilik, insanlara kim oluklarını söylemesi anlamında daima kimlik siyasetinin bir örneği olmuştur. Milliyetçilik, insanlara bir tarih verir; bir sosyal bağ ve kolektif kimlik geliştirir ve bireysel varoluştan daha büyük bir kader hissi yaratır. Çokkültürlülük de bir kimlik siyaseti türüdür. Onun vurgusu daha çok kültürel çeşitliliğin boyutu ve bir çok modern toplumdaki kimlikle ilgili farklılıkların altını çizen “farklılık siyaseti” üzerinedir. Böyle bir çeşitlilik;

1-) Yaş,
2-) Sosyal Sınıf,
3-) Cinsiyet
4-) Irk,
5-) Etnisite
7-) Dil üzerinedir.

Yar. Doç. Dr. Ahmet İlkay Ceyhan

Zorunlu Not: Bu içerik, Yrd. Doç. Dr. Ahmet İlkay Ceyhan’ın Bahçeşehir Üniversitesi’nde verdiği GEP0603 Current Political Issues ders notlarından derlenmiştir. Söz konusu içerik, ders hocasının sözlü onayı ile yayımlanmaktadır.