Garcia Etkisi Nedir?
Garcia etkisi nedir ve Garcia etkisinin öğrenme psikolojisindeki yeri nedir? Çeşitli öğrenme psikoloji kavramından söz ettiğimiz kategorimizde bu yazımızın konusu ”Garcia Etkisi” olacaktır.
Garcia Etkisi
Garcia Etkisi ya da tat koşullanması, olumsuz tat koşullanması olarak da geçer. John Garcia’nın fareler üzerinde yapmış olduğu deneylerden sonra ortaya çıkardığı ve daha sonradan Garcia Etkisi adını alan bu davranış biçimi öğrenme psikolojisinde ayrı bir önem taşır.
Garcia yapmış olduğu deneyde farelere kendi odalarında cam bir kap içerisinde su vermiş; diğer radyasyonlu odada ise plastik kapta bir su vermiştir. Fareler, radyasyonlu odada su içtikten yaklaşık 7-8 saat sonra rahatsızlanmıştır. Radyasyonun etkisiyle meydana gelen bu rahatsızlığı plastik tadıyla eşleştiren fareler, daha sonra plastik tadındaki kaptan su içmemiştir.
Garcia Etkisi’nin Önemi
Garcia Etkisi’nden çıkarılan en önemli sonuç farelerin 7-8 saat içinde rahatsızlanmış olsalar bile koşullanmanın gerçekleşmesidir. Bu klasik koşullanma bitişiklik ilkesini de çökertmiştir. Zira bitişiklik ilkesine göre koşullanmanın o anda olması gerekirdi.
Garcia Etkisine Örnekler
- Akşam yemeğinde çarşıdaki büfeden döner yiyen Ali’nin döneri yedikten iki saat sonra midesinin bulanması ve ne zaman o dönercinin önünden geçse midesi bulanmaktadır.
- Sabah kahvaltı yapmadan sınava giden Ayşe’nin sınavdan çıktıktan hemen sonra bir fast-food markasından hamburger yemesi ve daha sonra midesinin bulanması üzerine ne zaman o fast-food dükkanının önünden geçse ilk andaki gibi midesinin bulanması buna örnektir.
- Sahilde çay içmek için arkadaşlarıyla kafede oturan Efe’nin sahildeki pis koku nedeniyle rahatsız olması ve daha sonra ne zaman o kafeyi görse midesinin bulanması buna örnek olarak gösterilebilir.
