Jenerasyonlar: X Y Z
X, Y ve Z jenerasyonları, son zamanlarda karşımıza çıkan terimlerden bir tanesi. Birçok dalda bu terimlerin kullanılışını görebiliyoruz. Özellikle ekonomi ve sosyoloji alanlarında jenerasyonların kullanımı oldukça fazla. Peki bu jenerasyonlar ne ifade ediyor?
Jenerasyon: İngilizce Generation. Nesil, kuşak anlamlarına gelir. Kökeni Fransızcadır.
X Jenerasyonu
1961-1980 yılları arasında doğmuş kuşak. Bazı çevrelere göre biraz daha erken başlayıp 1975’e kadar uzanabilen jenerasyonun adı. Şu anda 35-50 yaşlarında olan kuşak. Özellikleri kısaca şunlardır.
- Teknoloji ile alakaları daha çok cep telefonu ve mailler aracılığı iledir.
- Yüz yüze iletişim kurmayı ikili ilişkilerde daha çok tercih ederler.
- Hayatlarında evlenip boşanmanın örneklerini yaşamış, en azından şahit olmuşlardır.
- İş hayatı çalkantılarla doludur. Birkaç kez iş değiştirmişlerdir.
- Okumaya ve öğrenmeye açıktırlar. Okuyarak bir şeyleri öğrenmek bu jenerasyonun tipik özelliğidir.
- Problemleri çevresindekilerle tartışıp bir karar vermeyi sıklıkla tercih ederler.
Y Jenerasyonu
Bir diğer adıyla ”Milenyum Kuşağı”. 1981-2000 yılları arasında doğan kuşaktır. Şu anda 20-35 yaşları arasında olan kuşaktır. Pazarlamanın ”altın madeni” haline gelen bazı çevrelerce ”kayıp kuşak” olarak adlandırılan Y kuşağının özellikleri;
- Teknoloji bu kuşakta yeni yeni oturmaya başlamış, teknoloji ile doğmamış olmalarına rağmen sonradan teknolojiden en çok istifade eden kuşaktır.
- İletişim daha çok maillerle, mesajlarla ve akıllı telefon uygulamaları ile gerçekleşir.
- Gelecekten oldukça kaygılı olan bu nesil ”carpe diem” mantığı çerçevesinde hayatlarını yaşarlar.
- Sorumluluk sahibi olmaktan uzaktırlar.
- İlginç bir şekilde grup çalışmasına yatkın oldukları görülür.
- Popüler kültürün bu jenerasyon üzerinde etkileri oldukça fazladır.
- Karışık bir nesildir. Ne tam teknolojik ne de tam geleneksel bir yapıları vardır.
- Ansiklopediden ya da internetten araştırma yapabilirler.
- Adaptasyon süreci en hızlı olan kuşaktır. Örneğin masaüstü bilgisayarların diz üstü bilgisayarlara veya mobile evrilmesi ile bu geçiş sürecine oldukça kolay adapte olmuşlardır.
- Kararsızlıklar ve arada kalmışlıklar oldukça fazladır. X ve Z kuşağına yakınlık/eğilim gösterdikleri de olur.
Kısaca üzerinde en çok durulması gereken jenerasyon Y jenerasyonu/kuşağıdır. Oldukça karmakarışık, birçok yeni-eski kavramla ilintili olan bu kuşağın özellikleri, gizli yetenekleri henüz bilinemeyen bir kapalı kutu özelliğine sahip.
Z Jenerasyonu
Tamamen teknolojinin içinde, yeniliklerin etkisinden doğmuş kuşağa/jenerasyona denir. Her türlü geleneksellikten uzak, modern şartlarda gelişim sürecini tamamlamış, tabirle ”tablette YouTube videoları izleyerek çocukluğunu geçirmiş” yeni/yepyeni kuşak. Şu an ergenlik döneminde olan kuşağı değerlendirmek için erken olduğunu dile getiren çevreler de vardır. Genel anlamda Z Kuşağının özelikleri şunlardır;
- Teknoloji yaşamlarının önemli bir bölümünü oluşturur.
- Sorumluluk hissi, henüz yaşları olgun denilmeyecek kadar küçük oldukları için sıfırdır.
- Sürekli çekip çevrilmeye ihtiyaçları vardır.
- Otorite altında olmadan/denetleyici bir el haricinde hareket edemezler.
- Teknolojinin yarattığı yapay bir güven vardır.
- Dikkat süreleri oldukça kısa olan bu kuşağın dikkat çekici özelliklerinden biri aynı anda birkaç işle uğraşabilmeleri.
- İçe dönük, çoğunlukla pesimist bir yaşam tarzı hakimdir.
- Gördükleri ekranı parmakla ittiren nesildir.
- Yapay zeka, dijital nesil, doğuştan tüketici, tatminsiz, oyun, bilgisayar, bilinçli hedef seçimi, görsel hafıza ve kararsızlık gibi kavramlar bu jenerasyon/kuşak ile alakalıdır.