Metalik Olan ve Metalik Olmayan Madenler Nelerdir?

Metalik olan ve metalik olmayan madenler nelerdir? Hangi madenler metalik? Hangi madenler metalik değildir? Daha önceki yazılarımızda Türkiye’de çıkarılan veya kullanımı yaygın olan madenlerden söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca ”metalik olan ve metalik olmayan madenler”den söz edeceğiz.

Metalik Olan Madenler

• Demir
• Altın
• Gümüş
• Manganez
• Kurşun-Çinko
• Krom
• Bor
• Bakır
• Boksit
• Kalay
• Kadmiyum
• Pirint
• Molibden
• Volfram

Metalik Olmayan Madenler

• Fosfat
• Jips
• Kükürt
• Tuz

Madenler kullanım alanlarına göre Türkiye’de oldukça geniş bir alana yayılmış ve Türkiye’nin coğrafi zenginliğinden dolayı zengin bir maden çeşitliliğine sahiptir. Metalik olan ve metalik olmayan iki madenden kısaca şöyle bahsedelim:

Bakır

Kolay işlenen bir maden olan bakır, tarihi milattan önce 5000’lere dayanır. İnsanlık tarihi için de önemli madenler arasında yer alan bakır, özellikle Sanayi Devrimi’nden sonra artan elektrik ihtiyacı talebi karşısında kullanımı artış göstermiştir. Bakır madeni, bugün sanayisi gelişmiş ülkelerin en çok kullandığı madenler arasında yer alır.

Dünyadaki Rezervi 

2010 yılında bakır madeni, dünya genelinde 16 milyon ton üretilmiştir. Dünyadaki bakır üretiminde söz sahibi olan ülkeler kısaca şöyledir: 

• Şili
• Peru
• Amerika Birleşik Devletleri
• Avustralya
• Endonezya
• Çin

Türkiye’deki Rezerv ve Üretimi 

Türkiye’nin 2010 yılındaki rezervi toplam 341 milyon tondur ve dünya genelinde “rezerv” bakımından oldukça önemli ülkeler arasında yer almaktadır. Türkiye’deki bakır üretim yerleri (çıkarıldığı yerler) ise kısaca şöyledir:

1. Elazığ-Maden (Ergani Bakır İşletmeleri)
2. Artvin-Murgul (Göktaş)
3. Kastamonu-Küre 

Bu yerlerin yanı sıra Rize Çayeli’nde bulunan bakır yatakları ise 1994 yılından itibaren işletilmeye başlanmıştır. 

Kullanım Alanları Nelerdir? 

Bakırın kullanım alanları oldukça farklılık gösteriyor. Bakırın kullanım alanları arasında birkaç maddeyi şöyle sıralamak mümkün:

1. Elektrik ve elektronik sanayi
2. İnşaat sanayi
3. Ulaşım sanayi
4. Kimya
5. Kuyumculuk
6. Boya

Kükürt

Eski zamanlarda ilaç ve kibrit yapımında kullanılan kükürt, Sülfür adıyla da bilinir. Günümüzde daha çok kimya ve kağıt sanayisinde kullanılan kkürt, özellikle kimya sanayisi için oldukça önemlidir. Örneğin kükürtle yapılan “sülfürik asit” modern kimya işletmelerinde kullanılan bir ana girdidir. Aynı zamanda gübre, çeşitli ilaç, patlayıcı madde yapımında, kauçuğun işlenmesinde (volkanizasyon) ve ağaçların çürümeye karşı korunmasında (emprenye işlenimi) kullanılmaktadır.

Dünyada Kükürt Üretimi ve Kullanımı

1912 yılına gelinceye değin İtalya’nın Sicilya adasında bulunan kükürt ocakları, dünyanın kükürt üretiminin büyük bir bölümünü sağlıyordu. Ancak son yıllarda üretiminde söz sahibi olan ülkeler şöyledir;

• ABD
• Polonya
• Rusya
• Türkmenistan
• Ukrayna

Türkiye’de Kükürt Üretimi ve Kullanımı

Dünyada kükürt üretiminde söz sahibi olan ülkeler bu şekildeyken ülkemizde Keçiborlu (Isparta) bölgesi, ana kükürt üretim merkezlerinden biriydi. Fakat kükürt rezervinin azalması nedeniyle kükürt ocakları kapatılmıştır.

Öte yandan kükürt, bir miktar kükürtlü madenlerin eritilmesi sırasında da elde edilmektedir. Aynı zamanda kükürt, kükürtlü su kaynaklarından sağlanan suyun buharlaştırılması ile de üretilmektedir