Organik Tortul Kayaçlar Nedir? Özellikleri Nelerdir?
Organik tortul kayaçlar nedir? Organik tortul kayaçların özellikleri nelerdir? Daha önceki yazılarımızda kimyasal tortul kayaçlardan ve coğrafya ile ilgili pek çok terimden bahsetmiştik. Bu yazımızda ise kısaca organik tortul kayaçlardan, özelliklerinden ve türlerinden bahsedeceğiz. Organik tortul kayaçlar nedir? Özellikleri nelerdir?
Organik Tortul Kayaçlar Nedir?
Organik tortul kayaçlar, bitki ve hayvan kalıntılarının tabakalar şeklinde birikmesiyle meydana gelen kayaçlara verilen isimdir. Bu kayaçlardan en çok bilineni ise taş kömürü, linyit, tebeşir ve mercanlardır.
Mercanlar: Su sıcaklığının 20 derecenin üzerinde olduğu sığ ve berrak sularda (denizlerde) yaşayan canlıların iskeletlerinin birikmesi sonucu meydana gelir.
Tebeşir: Mikroskobik düzeyde deniz hayvanlarının kalker kabuk ve iskeletlerinden meydana gelmiş ve aynı zamanda dayanıksız bir kayaçtır. Hem kimyasal hem de mekanik aşınma sonucunda kolaylıkla parçalanırlar.
Turba: Çok az kömürleşmiş bitki artıklarına verilen isimdir. Bu tarz kömürler daha çok yosun ve funda tipi bitkilerin birikmesiyle meydana gelir. Renkleri sarı ve esmer renkte olmakla beraber bitki yapıları da henüz kaybolmamıştır. Karbon yüzdesi en fazla %55-60 civarında olan Turbanın nem oranı da %75’ten fazladır. Turbalar, maden kömürünün meydana gelmesinde ilk aşamayı temsil eder.
Linyitler: Turbalardan bir kademe daha fazla kömürleşmiş bitkisel artıklardan meydana gelmişlerdir. Renkleri siyah ve kahverengidir. Karbon oranları %60-77 arasındadır ve 1000-5000 kalorilik ısı güçleri vardır. Tabakalı şekilde bulunan linyitlerin katman kalınlıkları farklıdır.
Taş Kömürü: Linyitlere nazaran daha eski jeolojik devirlerde meydana gelmişlerdir. Çoğunlukla %84 ile %90 arasında karbon; %10’un altında nem bulunur. Taş kömürü, 7000-8650 arasında bir ısı gücüne sahiptir.
Antrasit: Kömürleşmenin en üst aşamasına ait olan Antrasit, %93-95 arasında karbona sahip olup %10’un altında bir nem içerir. Camsı bir parlaklığa sahip olan Antrasit, yarı-metalik bir görünümdedir. Hemen hemen alevsiz ve dumansız yanarlar.
