Pozitivist Tarih Anlayışı Nedir? Özellikleri Nelerdir?
Pozitivist tarih anlayışı nedir, özellikleri nelerdir? Daha önceki yazılarımızda tarihle ilgili olarak çeşitli konu başlıklarından söz etmiştik. Bu yazımızda ise ayrıca pozitivist tarih anlayışından söz edeceğiz.
Pozitivist Tarih Anlayışı Nedir?
Bu tarih anlayışının temelini sosyolojinin de önemli isimlerinden olan Auguste Comte oluşturmaktadır. Pozitivist yaklaşıma göre sadece beş duyu organı ile edilebilen bilgiler gerçektir ve söz konusu olan insanın değil toplumun tarihidir. Sosyolojinin kurucusu olarak bilinen Auguste Comte, tarih ve toplumla ilgili bilgilerin elde edilmesinde doğa bilimlerinde kullanılan yöntem ve anlayışın uygulanmasının doğru olacağını düşünmektedir. Düşünüre göre tarih, ayrı bir alan değil sosyoloji içinde ele alınması gereken bir alt disiplindir.
Comte’a göre uygarlık tarihi, ülkelerin fetihleri veya işgalleri ile değil ancak insanlık tarihinin gelişimi ile açıklanır ve bu metodoloji içinde kişilere ayrı bir önem atfedilmez. Nitekim kişilerin ön plana çıkarıldığı karizmatik anlayış, şahsı yücelterek olay veya gelişmelerin ardındaki gerçek nedeni örtmektedir. Tarihsel bir araştırmada ilk önce olay ve gelişmelere etki eden faktörleri incelemek gerekir. Pozitivist tarih anlayışı, tarihi bir laboratuvar ve deney nesnesi olarak görür ve bu çerçevede tabiat bilimlerindeki metotları tatbik eder.
Pozitivist anlayışı ekol olarak edinen Chicago Okulu üyeleri, kentleri birer canlı organizma olarak görür; biyolojideki kavramlar üzerinde kentlerdeki değişimleri anlamlandırmaya çalışırlar. Örneğin istila, yayılma, adaptasyon, yıkım gibi kavramlarla şehir hayatındaki gettolaşmayı, mekana göre yerleşimin nedenlerini, fabrika çevresindeki ekonomik durumla şehir dışındaki yerleşimlerdeki ekonomik durum arasındaki farkları ortaya koymaya çalışırlar. Kent sosyolojisi, bu bakımla kapitalizmi meşrulaştırmakta ve insan doğasındaki olaylara atıfta bulunarak kentlerdeki durumun normalliğini savunmaktadır. Bu bakış açısı, sınıf çatışmalarını veya ekonomi-politiği görmezden gelir.
