Psikoloji

Savunma Mekanizmaları: Gerileme

Ego, kendisine yönelik kaygıları bir tehdit olarak görmesi sonucu kendisisi korumak amacıyla çeşiti savunma mekanizmalarına başvurur. Daha önceki yazılarımızda da belirttiğimiz gibi savunma mekanizmaları, aşırı kullanımında kişiliği olumsuz yönde etkilemektedir. Öte yandan savunma mekanizmaları her ne kadar Sigmund Freud ile özdeşleştirilse de günümüzde bilinen çoğu savunma mekanizmasını Freud’un öğrencileri temellendirmiştir. Aynı zamanda savunma mekanizmaları, çatışmanın tam olarak ortadan kalkmasını sağlamaz. Daha önceki yazılarımızda çeşitli savunma mekanizmalarından söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca “gerileme” savunma mekanizmasından, özelliklerinden ve örneklerinden söz edeceğiz. Gerileme savunma mekanizmasından söz etmeden önce tüm savunma mekanizmalarına göz atmakta fayda var. 

• Bastırma (güdülenmiş unutma) 

• Yadsıma (inkar) 

• Mantığa Bürüme (Ussallaştırma, Rasyonalizm)

• Pollyannacılık (tatlı limon) 

• Yansıtma (başkalarını suçlama) 

• Ödünleme (telafi, taviz) 

• Karşıt Tepki Geliştirme (zıt eylemlilik) 

• Yüceltme 

• Gerileme (çocuksu davranış) 

• Özdeşim Kurma (özdeşleme)

• Yer-Yön Değiştirme 

• Çarpıtma 

• Bedenselleştirme (Organlaştırma) 

• Diğerkamlık (Özgecilik-Alturizm) 

• Ketlenme 

• Entelektüelleştirme (Düşünselleştirme) 

• Bölünme 

• İlkel İdealleştirme

• Dışsallaştırma 

• Hayal Kurma (Düşlem-Fantazi) 

• Yapma-Bozma 

Gerileme Savunma Mekanizması Nedir? 

Ego, doyuramadığı, yerine getiremediği bir ihtiyaçtan kaynaklanan durum sonucunda içinde bulunduğu gelişim evresinden daha ait bir gelişim dönemine ait davranışlar sergilemektedir. Bu davranışların tümüne “gerileme” adı verilmektedir. 

Gerileme Savunma Mekanizmasına Örnekler 

• Birtakım genç kızların bilhassa sevdikleri kişilerle (sevgilileri ile) çocuk, bebek gibi konuşması (Yüksek ihtimalle ilgi beklediği için) 

• 4 yaşında olan, tuvalet alışkanlığını kazanmış ve yürümeye başlayan başlamış Mehmet’in yeni doğan kardeşi Burak gibi emeklemeye ve altını pisletmeye başlaması. (Aileye yeni bir üyenin katılması sonucunda, yüksek ihtimalle tüm aile fertleri tüm ilgiyi yeni bireye yönlendirir. Yukarıdaki örmekte de görüldüğü üzere ilgiden mahrum kalan Mehmet, yeni doğan kardeşini kıskanarak onun gibi davranmaya başlar. 

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.