Savunma Mekanizmaları: Çarpıtma

Her ne kadar Freud’a ait olmasa da savunma mekanizmalarının esin kaynağı Sigmund Freud olmuştur. Savunma mekanizmaları, egonun kendisine tehdit olarak gördüğü kaygıya karşı kendisini korumak için girdiği bir refleks ve bir nevi kalkandır. Öte yandan savunma mekanizmaları, doyurulmamış ihtiyaçların meydana getirdiği iç gerilimden kurtulmak için kimi zaman bireyin kendisini aldatmak pahasına geliştirdiği bir davranış biçimidir. Aşırı kullanımında kişilikte ağır tahribatlara yol açabilen savunma mekanizmalarının belirli bir dereceye kadar “uyum sağlayıcı” bir rolü bulunmaktadır. Daha önceki yazılarımızda çeşitli savunma mekanizmalarından, bu savunma mekanizmalarının özelliklerinden ve örneklerinden söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca çarpıtma savunma mekanizmasından, özelliklerinden ve örneklerinden söz edeceğiz. Çarpıtma savunma mekanizmasına ayrı bir parantez açmadan tüm savunma mekanizmalılarına göz atmakta fayda var:

• Bastırma (güdülenmiş unutma) 

• Yadsıma (inkar) 

• Mantığa Bürüme (Ussallaştırma, Rasyonalizm)

• Pollyannacılık (tatlı limon) 

• Yansıtma (başkalarını suçlama) 

• Ödünleme (telafi, taviz) 

• Karşıt Tepki Geliştirme (zıt eylemlilik) 

• Yüceltme 

• Gerileme (çocuksu davranış) 

• Özdeşim Kurma (özdeşleme)

• Yer-Yön Değiştirme 

• Çarpıtma 

• Bedenselleştirme (Organlaştırma) 

• Diğerkamlık (Özgecilik-Alturizm) 

• Ketlenme 

• Entelektüelleştirme (Düşünselleştirme) 

• Bölünme 

• İlkel İdealleştirme

• Dışsallaştırma 

• Hayal Kurma (Düşlem-Fantazi) 

• Yapma-Bozma 

Çarpıtma Savunma Mekanizması Nedir? 

Kişinin içinde yaşadığı olumsuzluğun kaynağını olduğu gibi değil işine geldiği gibi anlaması ve olumsuzlukları bu şekilde değerlendirmesi olayına çarpıtma savunma mekanizması adı verilmektedir. 

Çarpıtma Savunma Mekanizmasına Örnekler 

• Derslerine yeteri kadar çalışmayan bir öğrencinin sözlüden zayıf almasının nedeni olarak şivesinin bozuk olmasını, yoksul oldukları için kaliteli elbiseler giyemediğini, iyi yemekler yiyemediğini ve öğretmenin bu hususları göz önünde bulundurarak dikkat ederek puan vermesi gerektiğini söylemesi, 

• Ali’nin sevdiği ve hoşlandığı genç kızın arkadaşlık sınırları içerisinde kalan davranışlarını kendi sınıfında “o da benimle ilgileniyor” diyerek yorumlaması ve yayması.