Savunma Mekanizmaları: Karşıt Tepki Geliştirme
Savunma mekanizmaları, doyurulmamış ihtiyaçların meydana getirdiği iç gerilimden kurtulmak için bazen bireyin kendini aldatmak pahasına başvurduğu eylemler bütünüdür. Daha önceki yazılarımızda çeşitli savunma mekanizmalarından söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca savunma mekanizmalarından karşıt tepki geliştirmeden söz edeceğiz. Karşıt tepki geliştirme mekanizmasından söz etmeden önce tüm savunma mekanizmalarına bakalım.
• Bastırma (güdülenmiş unutma)
• Yadsıma (inkar)
• Mantığa Bürüme (Ussallaştırma, Rasyonalizm)
• Pollyannacılık (tatlı limon)
• Yansıtma (başkalarını suçlama)
• Ödünleme (telafi, taviz)
• Karşıt Tepki Geliştirme (zıt eylemlilik)
• Yüceltme
• Gerileme (çocuksu davranış)
• Özdeşim Kurma (özdeşleme)
• Yer-Yön Değiştirme
• Çarpıtma
• Bedenselleştirme (Organlaştırma)
• Diğerkamlık (Özgecilik-Alturizm)
• Ketlenme
• Entelektüelleştirme (Düşünselleştirme)
• Bölünme
• İlkel İdealleştirme
• Dışsallaştırma
• Hayal Kurma (Düşlem-Fantazi)
• Yapma-Bozma
Karşıt Tepki Geliştirme Nedir?
Karşıt tepki geliştirme veya tersine inanma-zıt eylemlilik. Bireyin düşündüğünün tam aksini söylemesi ya da yapmak istediği şeyin tam tersini yapması durumudur. Yani birey, bilinç dışı isteğinin tam tersini uygulamaya koyar.
Karşıt Tepki Geliştirmeye Örnekler
• Sıra arkadaşını başarısından dolayı kıskanan ve onunla kavga etmek isteyen bir öğrencinin, bu düşüncesinin tam tersine ona çok iyi bir şekilde davranması veya iyi sözler söylemesi.
• Yaşlı anne-babasına bakmak ve onları yanında görmek istemeyen bir gencin, bu düşüncesinin tersine onlara bakmaya çok istekli bir görüntü içerisinde olması.
• Cinselliğe karşı aşırı istekli, meyilli ve sürekli cinsellik ve saldırganlık içinde olan birinin bu düşüncesinin aksine abartılı bir şekilde “dindar” rolü oynaması.
Diğer savunma mekanizmaları için sitemizin “Psikoloji” kategorisine tıklamanız yeterli olacaktır.