Toplumsal İşbölümü Nedir?

Durkheim’ın doktora tezini oluşturan bu çalışması oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu eserin yazılma amacını şu şekilde açıklar: “Bireysel kişilik ile toplumsal dayanışma arasındaki bağ ve ilişkilerin saptanması bu çalışmanın yapılmasına yol açmıştır.”  Birey nasıl olur da hem daha çok bireyselleşip hem de daha çok toplumsal dayanışma içine giriyor? Bu iki durum birbiriyle çelişir gibi görünse de birbiri ile ilişki içindedir. Bu çelişkiye yol açan şey ise işbölümünün her geçen gün daha büyük ölçütlerde gelişmesinin sonucu olarak toplumsal dayanışmanın biçim değiştirmesidir (Durkheim, 2006: 61).

Durkheim burada toplumsal dayanışmanın sağlanacağı sonsalı üzerinde durmuştur. Nüfus artışı, yeni iletişim biçimlerinin ortaya çıkmasıyla birlikte iş bölümü de ortaya çıkmıştır. Modernite beraberinde işbölümünü getirmiştir. Nüfus artışı ile birlikte toplumsal farklılıklar artar. Bu farklılıklar arasında bireyler arasındaki mücadelelerin toplumu yıkmasını engellemek için işbölümü dayanışmanın ana kaynağını oluşturur. Bu noktada Durkheim, toplumsal dayanışmayı negatif ve pozitif olarak ikiye ayırıp, daha sonra pozitif dayanışmayı da mekanik ve organik dayanışma olmak üzere inceler.

Kaynakça

• Durkheim, E., & Ozankaya, Ö. (2006). Toplumsal işbölümü. Cem Yayınevi.