Türkiye’deki Dış Politika Analizi Uygulamaları
Dış politika analizi konusunda son yıllarda giderek artan sayıda çalışma yapılmaktadır. Bu çalışmaların bir kısmı devlet seviyesinde yürütülen analizler sunmakla beraber, daha çok vaka analizi niteliğindedir ve Türkiye’nin belirli devletler ile yürüttüğü dış ilişkilerin incelenmesinden ibarettir. Bu çalışmalar daha çok betimleyici nitelikle olup, tarihsel analiz ile birlikte ilişkilerin nasıl süregeldiğini açıklamaktadır. Bu çalışmaların önemli bir eksiği ise teorik bir çerçeveden Türkiye dış politikasını incelemektense, tarihsel bir yaklaşım ile ilişkilerin basit bir analizini sunmalarıdır. Bu çalışmaların önemli bir katkısı ise devlet bazında yapılacak analizler için temel oluşturacak unsurların detaylıca ele alınmış olmasıdır.
Öte yandan, bu bölümde anlatılan bireyler başta olmak üzere dış politika analizinin çeşitli boyutlarını inceleyen çalışmalar da son senelerde yapılmaktadır. Bu çalışmaların bir kısmı birey düzeyi analizinden yola çıkarak liderlerin politika üretiminde ve karar alma süreçlerinde ne derece etkili olduğunu çeşitli analitik yöntemler aracılığıyla göstermektedir. Diğer bazı çalışmalar ise tek bir lider üzerine veya liderlerin karşılıklı kıyaslamasına dayalı analizler sunmaktadır.
Her ne kadar yakın dönemde yapılan çalışmalar liderlerin dış politika süreçlerinde ne kadar etkili olduğunu gösterse de, dış politika analizi içerisinde kullanılması gereken ek birçok unsur Türkiye üzerine yürütülen çalışmalarda yer almamaktadır. Bu nedenle, bu alandaki araştırmaların artması ve dış politika analizinin hem Türkiye politikasının hem de başka ülkelerin dış politikalarının anlaşılmasında kullanılması önemlidir. Yapılacak çalışmaların teorik bir çerçeveye oturması ve farklı düzeyleri kullanarak dış politikayı analiz etmesi, varılacak çıkarımların geçerliliğini tespit etmekte kullanılabilecek en önemli kriterdir.
