Berlin Buhranı Nedir?
Berlin Buhranı nedir? Soğuk Savaş’a yol açan en önemli gelişmelerden biri Berlin Buhranı’dır. Hatta Soğuk Savaşı başlatan olaylardan en önemlisi demek daha mümkün olacaktır. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra iki kutuplu dünya düzeninin ve Doğu-Batı blokları arasındaki gerilimin zemini Berlin Buhranı ile atılmıştır. Yüzdeler Antlaşması ile birlikte Soğuk Savaş’ın ortaya çıkmasındaki en önemli neden olan Berlin Buhranı nedir? Daha önceki yazılarımızda Soğuk Savaş döneminden ve bu dönemde meydana gelen önemli olaylardan söz etmiştik. Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi kategorimizde bugünkü konumuz ‘Berlin Buhranı’ olacaktır.
Berlin Buhranı Nedir?
Berlin Buhranı’nın nedenlerine baktığımızda 1944 yılında imzalanan Yüzdeler Antlaşması’nın krizde etkili olduğunu görüyoruz. Yüzdeler Antlaşması Doğu Avrupa’da etki alanlarını kesin olarak saptanması gerekliliği üzerine Churchill ve Stalin arasında imzalanan bir antlaşmaydı. Buna göre İngiltere ve SSCB, Doğu Avrupa’da sahip olacakları üstünlükleri yüzdelerle belirlemişlerdir. Detaylı bilgi için Yüzdeler Antlaşması başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesi ile birlikte tıpkı Almanya gibi Berlin de dört işgal bölgesine ayrılmıştı. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) kendi işgal bölgesinden Batılı devletleri (İngiltere, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri) çıkarmak istemesi, Almanya’nın birleşmesini engellemiştir. Taraflar arasında ortak bir görüş birliğine varılamamıştır.
Bunun akabinde Amerika Birleşik Devletleri’nin başını çektiği Batılı Devletler, kendi işgal bölgelerinde ‘Federal Alman Cumhuriyetini’ kurmuşlar; Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ise kendi işgal bölgesinde Demokratik Alman Cumhuriyeti’ni kurmuştur. Bu cumhuriyetler ‘Doğu Almanya ve Batı Almanya’ olarak da geçer.
Bu bölünmenin sonucunda ise 1961 senesinde Doğu ve Batı Almanya’yı ortadan ikiye ayıran Berlin Duvarı inşa edilmiş ve duvar, 1987 yılına kadar yıkılmamıştır.
Berlin, ayrıca Soğuk Savaş’ın sembol şehirlerinden biri haline gelmiş, iki bölge arasındaki farklar ABD ve SSCB arasındaki farkların minik bir örneğini oluşturmuştur. İki farklı dünya, iki farklı ideoloji, iki farklı anlayış ama onca farklıkları ayıran sadece on metre bir duvar. Bu duvar, insanlığın utanç duvarlarından bir olmuş ve Sovyetlerin tarih sahnesinden çekilmesine kısa bir süre kala yıkılmıştır.
Berlin, hem Soğuk Savaş’a hem Yumuşama Dönemine hem de Sovyetler’in tarih sahnesinden çekilişine şahitlik etmiştir. Berlin Buhranı (1948), kimi tarihçilere göre Rusların hala çözemediği bir krizdir.
