Empresyonizm Nedir? Özellikleri Nelerdir? Temsilcileri Kimdir?

Empresyonizm ya da Türkçe ifadesiyle İzlenimcilik olan akım, 19. yüzyılda Fransa’da doğmuş ve başta resim olmak üzere pek çok sanat dalını etkilemiştir. Empresyonizm, doğada var olan/bulunan unsurların insan zihninde oluşturduğu izlenimleri ele alan ve daha çok duygusal yönü ön plana çıkaran akımdır. Bu akıma mensup olan sanatçılar, doğayı salt gözlemle değil kendisinde oluşturduğu izlenimle ele alır ve eserlerinde işler. Empresyonizm, realist bir yaklaşımdan ziyade duygusallığın ön plana çıktığı bir akımdır. 

Empresyonizm, özellikle resimde ışık ve renk kaynaklı izlenimleri yansıtmayı amaçlamıştır. Tasvir edilen eserlere veya konu olan olaylara karşı objektif bir yaklaşımdan ziyade gerek renk gerekse ışık bakımından sanatçı üzerindeki etkiler ele alınmıştır. Empresyonizm ya da İzlenimcilik akımının öncüleri, Claude Manet ve Camille Pissarro’dur. 

Empresyonistlere göre sanatçı, eserinde doğrudan bir gerçeği veya gerçekliği değil; gördüğü şeylerin kendisinde meydana getirdiği duygu ve düşünceleri temel almalı, rasyonalite ve objektifliği ise ikinci plana atmalı ve şahsi düşüncelerini ifade etmelidir. 

Empresyonizm akımının şiirde veya düz yazıda karşılığı “Sembolizm” olmuştur. Türk edebiyatında Fecri Ati döneminin önemli isimlerinden olan Ahmet Haşim, güçlü bir sembolist şairdi. Onun pek çok şiirinde, kendi kişiliğini görmek mümkün. 

Empresyonizm akımında önemli olan en temel olgu etkidir. Zaten ”empresyon” kelimesi İngilizce ‘etki’ anlamına gelen ”impression” kelimesinden türemiştir. Öte yandan empresyonizm akımında anlam kapalıdır ve okuyucunun çözmesi beklenir.

Empresyonizmde sanatçıların kendi yorumları ve şahsi düşünceleri daha çok ön plana çıktığı için ortaya çıkan eserler sanatçının ruh hali, kişiliği ve düşünceleri hakkında bilgi vermektedir. Empresyonist sanatçılar, genellikle hayale ve imgelere dayanan soyut betimlemelere başvurdukları için kendilerini dış dünyadan uzak tutarlar. Empresyonist sanatçılara göre dış dünyada algılan nesneler veya algılanan olay ve gelişmeler göründüklerinden farklıdır. Dünya, sanatçıların hayal güçlerinde canlandırdığı gibidir. Bu nedenden ötürü empresyonist sanatçılar, gerçeği olduğu gibi ele almak yerine duygusallığı ön plana çıkararak eserlerini ortaya çıkarmışlardır. 

Empresyonizm, aynı zamanda gerçeküstücülük yani sürrealizmin de hazırlayıcısı olan bir akım olarak karşımıza çıkmaktadır.

Müzikte Temsilcileri

1. M.Ravel
2. C.Debussy
3. J.A.Carpenter
4. O.Respigh
5. C.T.Griffes
6. I.Albéniz
7. P.Dukas

Edebiyatta Temsilcileri

1. Rilke
2. Arthur Rimbauld
3. James Jayce

Türk Edebiyatındaki Temsilcileri:

1. Ahmet Haşim
2.  Cenap Şahabettin