İnkılap Tarihi

Halkçılık Nedir? İlgili İnkılapları ve Anahtar Kavramları Nelerdir?

Atatürk ilke ve inkılapları arasında yer alan halkçılık, sosyal düzenin sağlanması ve korunması için en gerekli inkılaplar arasında yer alır. Cumhuriyetçilik, milliyetçilik, laiklik, halkçılık, devletçilik ve inkılapçılık olarak altıya ayrılan Atatürk ilkeleri arasında halkçılık ne ifade ediyor? Halkçılık ilkesi çerçevesinde hangi inkılaplar yapılmıştır? Anahtar kelime ve kavramları nelerdir?

Halkçılık Nedir? 

Halkçılık ilkesine göre hiçbir kişi, zümre veya topluluğun bir başka kişi, zümre veya topluluğa üstünlüğü yoktur. Halkçılık, doğuşta gelen üstünlüğe ve imtiyaza karşı bir ilkedir. Halkçılık ilkesi gereği her kişi, kanun önünde eşittir.

Öte yandan Halkçılık ilkesi, Cumhuriyetçilik ve Milliyetçilik ilkelerinin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkmış bir ilkedir. Bu yönüyle kendi başına bir ilke değil; diğer iki ilkenin devamı şeklindedir.

Halkçılık ilkesi gereğince imtiyazlı (ayrıcalıklı) sınıf yerine meslek ve çalışma gruplarına yarılmış bir sosyal düzen vardır. Bu ilke çerçevesinde herhangi bir nedenden dolayı, bir mesleğin diğer kişiler üzerinde tahakküm hakkı yoktur. Din alimlerinin veya hanedan üyelerinin diğer insanlar üzerinde etkili olduğu Osmanlı Devleti döneminin aksi bir uygulamasıdır.

Ayrıca halkçılık ilkesi, ulusal egemenlik fikrini benimsemiştir. Bunun bir sonucu olarak da demokrasiyi ön planda tutmaktadır. Halkçılık ilkesinde monarklara veya monarşiye yer yoktur.

Devlet, halkının refahını ve mutluluğunu amaçlar. Bu yönüyle halkçılık, ”devlet neden var” sorusunun da yanıtını vermiş olur. Vatandaşlar arasında işbirliği ve dayanışmayı öngörür. Ayrıca vatandaşların devlet hizmetlerinden eşit şekilde yararlanmasını amaçlar. Devletin özel bir zümreye hizmet etmesine karşı çıkar.

Halkçılık ilkesi, vatandaşların refah seviyesini yükseltmeyi amaçladığı ve bu yönde politikalar izlediği için doğrudan ”devletçilik” ilkesi ile ilgilidir.

Halkçılık Alanında Yapılan İnkılaplar 

  • Aşar Vergisi kaldırıldı. 
  • Türk Medeni Kanunu kabul edildi. 
  • Kılık-kıyafet Kanunu kabul edildi. 
  • Kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanındı. 
  • Soyadı Kanunu çıkarıldı. 
  • Ayrıcalıklar içeren ünvanlar kaldırıldı. 
  • Tevhid-i Tedrisat Kanunu yürürlüğe girdi. 
  • Seçmenlikte aranan ”vergi verir olma” şartı kaldırıldı. 
  • Patrikhane ve konsoloslukların nikah kıyma ve mahkeme kurma gibi yetkileri sona erdi. 
  • Osmanlı’dan alınan nişan, rütbe ve madalyaların kullanımı yasaklandı. 
  • Halk  sağlığını ilgilendiren kurumlar açıldı. 
  • İlköğretim zorunlu hale getirildi ve ücretsiz yapıldı. 
  • Halk dilinden oluşan kelimelerle bir sözlük hazırlandı. 
  • Millet Mektepleri açıldı. 

Anahtar Kelime ve Kavramlar

  • Eşitlik 
  • Sosyal adalet 
  • Kanun üstünlüğü
  • Halkın refah ve huzuru
  • Toplumsal dayanışma 
  • Sosyal devlet olgusu 
  • Sınıf ayrımının olmaması 

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.