Herbert Spencer Görüşleri Nelerdir?

Herbert Spencer, yaşadığı dönem itibariyle düşünceleri oldukça önem kazanmış ve birçok okuyucuya ulaşmış önemli bir sosyologdur. Spencer’ın ilk çalışmaları mühendislik konusunda olmuşken, sonraları ilgisini sosyal alanlara yoğunlaştırmıştır.  Bu anlamda Spencer’ın ele aldığı temel unsurlardan biri evrim konusudur. Evrimin farklılaşmamış homojen bir yapıdan işlevlerinin farklılaştığı heterojen bir yapıya dönüştüğü fikrini savunmaya çalışmıştır. Evrim hakkındaki teorisini geliştirirken biyolojiden yararlanmıştır. Biyolojiden temelde üç unsuru almıştır. Bunlardan birincisi birey ve toplumun sahip olduğu birçok özelliğin rekabet sonucunda ortaya çıktığı düşüncesidir. İkincisi daha önce de bahsedildiği üzere evrimin farklılaşmamış bir yapıdan, farklılaşmış yapılara doğru ilerlediği fikridir. Üçüncüsü ise toplumda farklılıkların temelinin çevreye sağlanan uyum, bir başka deyişle, adaptasyon sonucunda olduğunu ifade etmektedir.

Spencer’in sosyolojisi makro bir kuram olmasına karşılık bireyci özelliklere sahiptir. Bu nedenle Spencer toplumu bireylerin toplamı olarak değerlendirmektedir. Bu açıdan da kendisi liberal düşünürlerle ortak bir yaklaşıma sahip olmaktadır. Bununla birlikte Spencer’in toplum görüşü de oldukça önemlidir. Açıklamalardan hareketle Spencer, birey merkezli bir toplum anlayışına sahiptir. Toplumu incelerken toplumsal evrim sürecini anlamaya çalışır. Buna bağlı olarak toplumu araştırırken organizmacı bir yaklaşımı benimsemiştir. Bu nedenle de sosyolojisinde işlevselci bakış açısının etkileri bulunur.

Kaynakça

• Yaşa, A. G. (2018). Herbert Spencer Sosyolojisinde Sosyal Evrimcilik ve Liberalizm Etkileri. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 10(19), 593-605.