İkinci Soğuk Savaş Dönemi (1979-1985)

Sovyetlerin 1979 yılında Afganistan’ı işgal etmesinin ardından ABD Senatosu Stratejik Silahların Sınırlandırılmasına İlişkin Tedbirler (SALT-2) Antlaşmasını onaylamamış ve böylece Yumuşama (detant) dönemi sekteye uğramıştı. Sovyetler Birliği, sosyalist tabanın, İslami muhalefete karşı güç kazanmasını sağlamak için Afganistan’ı işgal etmiş ve aynı yıl içerisinde İran’da Humeyni tarafından İslam Devrimi yapılmıştı. Bu iki olay detant dönemini bitiren olaylar olmuş ve yaklaşık 7 yıl süren bu dönem ‘’İkinci Soğuk Savaş Dönemi’’ olarak adlandırılmıştır.

İran’daki İslami Devrim tamamen beklenmedik olaylar zinciri olmuştu. TUDEH Partisi üyelerinin başlattığı isyan ve sonucunda olan devrimi ülkedeki muhafazakar ve alimler üstlenmiş ve o zamanlar Fransa’da yaşayan Humeyni ülkeye gelip başa geçmişti. Bu beklenmedik olay ABD’nin bölgedeki en güçlü müttefiklerinden birini kaybetmesi anlamına geliyordu. Zira ABD ve İngiltere hem petrol hem de diğer yer altı zenginliklerinin yanı sıra İran’ın jeopolitik konumundan yıllar boyunca faydalanmış ve İran’ı SSCB’ye karşı alternatif bir müttefik olarak görmüştü. ABD ve İngiltere’nin dönemin İran’ında yapmış olduğu faaliyetleri linkte bulabilirsiniz. 1, 2, 3

Sovyetlerin Afganistan’ı işgali ise SALT-2 Anlaşmalarının yürürlükten kalkması ile sonuçlanmış, SSCB uluslararası arenada iyiden iyiye yalnızlaştığını hissetmeye başlamıştır. Hatta 1980 olimpiyatlarının o dönemde SSCB’de yapılması planlanmış fakat  protesto ve boykotlar olimpiyatların önüne geçmişti.

Öte yandan 1980’li yılların ortalarına kadar geçen süreç içerisinde, özellikle Reagan yönetimi, SSCB’yi ‘’kötülükler imparatorluğu’’ olarak tanımlamış ve SSCB’ye karşı Soğuk Savaş döneminde olduğu gibi yeniden propagandalar yapılmaya başlanmıştır. Bu iki süper güç arasındaki gerginliğin iyice tırmanmasına neden oldu.

İkinci Soğuk Savaş Dönemi ve genel anlamda Soğuk Savaş döneminin bitimi ise SSCB yönetimine Mikhail Gorbaçov’un geçmesi ile son bulmuştur.