Kısaca “Uyarlanmış Avrupa’da Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Antlaşması”(AKKA) Nedir? Maddeleri?

Uyarlanmış Avrupa’da Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Antlaşması (AKKA), Soğuk Savaş döneminde Doğu ve Batı Bloğu arasında Avrupa’da askeri dengeyi sağlamak amacıyla imzalanan bir antlaşmadır. Ana hedefi, Avrupa’daki askeri güçleri ve silah sistemlerini sınırlamak, kontrol etmek ve dengelemek olan antlaşma, 1990 yılında imzalanmıştır. 1992 yılında da yürürlüğe girmiştir. Ana hedeflerinden biri askeri oluşumları desteklemek, Avrupa’daki askeri varlıkların ve silah sistemlerinin sayısını, dağılımını ve hareketlerini daha detaylı bir şekilde incelemektir. AKKA Anlaşması olarak da kısaltılan bu anlaşma NATO ülkeleri ile Varşova Paktı ülkeleri arasında imzalanmıştır. Anlaşma, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından 1990’ların başında Avrupa’daki siyasi ve askeri dengelerin yeniden gözden geçirilmesini amaçlamaktadır. Güvenliği arttırmak ve askeri dengenin sağlanması için atılmış bir adım olarak değerlendirilir. Son yıllara bakıldığında bazı ülkelerin antlaşmadan çekilme veya antlaşmanın hükümlerini askıya alma girişimleri, antlaşmanın geleceği konusunda belirsizlik yaratmıştır. Geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin de AKKA’dan çekilmesi oldukça merak uyandıran bir konu olmuştur. Türkiye’nin AKKA’dan çekilmiş olması ne ifade ediyor? sorusunun cevabını yazımızda okuyabilirsiniz. Bunun yanı sıra merak edilen AKKA Anlaşmasının temel maddeleri aşağıdadır.

Anlaşmanın temel maddeleri aşağıdadır. Bu maddelerin açıklamalarına ve anlaşmanın tamamına erişmek için TBMM Tutanaklarındaki ilgili anlaşma bölümüne bakabilirsiniz.

I. Her Taraf Devlet, muharebe tankları, zırhlı savaş araçları, topçu silahlan, savaş uçakları ve savaş helikopterleri dahil olmak üzere, bu Antlaşmayla saptanan beş kategorideki konvansiyonel silahlı kuvvetlere ilişkin yükümlülüklerini, Antlaşma’nın hükümlerine uygun olarak yerine getirecektir.

II. Her Taraf Devlet, gerek konvansiyonel silahlı kuvvetlerin indirimi süresince, gerek indirimlerin tamamlanmasından sonra, güvenlik ve istikrarın temini için bu Antlaşmayla saptanan diğer önlemleri de uygulayacaktır.

II. Bu Antlaşma, bundan sonra Mevcut Tipler Protokolü olarak anılacak olan Silah ve Teçhizatın Mevcut Tipleri Hakkında Protokol ve buna bağlı Eki; bundan sonra Uçakların Yeniden Sınıflandırılması Protokolü olarak anılacak olan Savaş Yetenekli Eğitim Uçaklarının Belirli Model Veya Versiyonlarının Silahsız Eğitim Uçakları Olarak Yeniden Sınıflandırılması Hakkında Protokol’ü; bundan sonra İndirimler Protokolü olarak anılacak olan, Avrupa’da Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Hakkında Antlaşmayla Sınırlandırılan Konvansiyonel Silah ve Teçhizatın İndirimini Yöneten İşlemler Hakkında Protokol’ü; bundan sonra Helikopterlerin Yeniden Sınıflandırılması Protokolü olarak anılacak olan Helikopterlerin Sınıflandırılması ve Çok Maksatlı Saldırı Helikopterlerinin Yeniden Sınıflandırılmasını Yöneten İşlemler Hakkında Protokol’ü; bundan sonra Bilgi Değişimi Protokolü olarak anılacak olan Bildirim ve Bilgi Değişimi Hakkında Protokol ile bundan sonra Format Eki olarak anılacak olan Bilgi Değişimi İçin Format Hakkında Eki; Denetim Protokolü’nü; Ortak Danışma Grubu Hakkında Protokol’ü; ve bundan sonra Geçici Uygulama Protokolü olarak anılacak olan Avrupa’da Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Hakkında Antlaşma’nın Belirli Hükümlerinin Geçici Olarak Uygulanması Hakkında Protokol’ü içermektedir. Bu belgelerden her biri, bu Antlaşma’nın ayrılmaz birer parçasını oluşturmaktadır.

https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc075/kanuntbmmc075/kanuntbmmc07503818.pdf