Eğitim

Sanayiyi Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Sanayiyi etkileyen faktörler belli başlı birkaç maddede incelenebilir. Bu faktörler sanayi kuruluşlarının nerede ve ne amaçla kurulacağını etkileyen faktörlerdir. Bu faktörler kısaca şunlardır:

-) Sermaye
-) Enerji
-) Pazar
-) Ulaşım
-) İş Gücü ve Teknik Eleman

Sermaye

Sanayi kuruluşlarının tesis edilmesi, ham madde ve makine alımı, işçi ücretlerinin ödenmesi gibi pek çok konuda sermayeye ihtiyaç duyulmaktadır. Sermaye, sanayiyi etkileyen faktörler arasında oldukça önemli bir parametredir. Günümüzde birçok ülkede sermaye sıkıntısı yaşanmakta ve bu nedenden dolayı yabancı sermayenin ülke içinde kullanılması için teşvikler uygulanmaktadır.

Enerji

Bir sanayi tesisinin sağlıklı çalışabilmesi için ihtiyaç duyduğu en önemli şey enerjidir. Enerji, sanayi tesisinin kuruluşundan sonraki en önemli ihtiyaçtır. Enerji sağlamakta zorluk çeken ülkelerin sanayide de gelişmekte zorlandıklarını görüyoruz. Öte yandan enerji, sanayide hammaddenin işlenmesi için gereklidir. Dünya üzerinde en yaygın enerji kaynağı elektriktir. Bu nedenden dolayı bir ülkenin gelişmişlik düzeyi ile elektrik tüketimi eşdeğer tutulur. Aynı zamanda enerji kaynakları ne kadar ucuz olursa ülke içindeki sanayi kuruluşlarının ve devletin diğer ülkelerle ve dünyayla rekabet gücü de artar.

Ham Madde

Sanayiler işlenmemiş maddeyi kullanıp işlenmiş bir maddeye çevirirler. Bu konuda sanayi için işlenmemiş madde yani hammadde olmazsa olmazdır. Öte yandan hammadde, sanayi kuruluşlarının nerede kurulacağına doğrudan etki etmektedir. Sanayi tesisleri çoğunlukla hammaddeye yakın yerlerde kurulur. Bu konuda temel mantık, hammaddenin sanayiye ulaştırılmasındaki maliyeti kısarak karı maksimize etmektir. İngiltere, Fransa, Almanya gibi sömürgeci ülkeler, dünyadaki hammadde miktarını göz önüne alarak fabrikalarını hammaddenin olduğu ülkelere açmışlardır.

Pazar

 

Sanayide işlenen ürünlerin pazarlanabilmesi, sanayi kuruluşlarının gözettiği en önemli unsurlar arasında yer alıyor. Sanayi kuruluşları, daha önceden belirlenmiş hedef bölgelere yakın yerlerde kurulurlar. Zira sanayi tesislerinin dağılışı ile pazar arasında güçlü bir ilişki söz konusudur. Bu faktöre örnek olarak ülkemizin Marmara Bölgesi verilebilir. Kocaeli, Sakarya, Bolu gibi yerler hem Ankara’ya hem de İstanbul’a yakın yerler olduğu için bu bölgelerde sanayi kuruluşlarının yaygın olduğunu görüyoruz. Sanayi tesisleri, işlediği malları devamlı olarak pazarlayacağı bir alana ihtiyaç duydukları için pazarlar, sanayi kuruluşlarının yaşayabilmeleri için vazgeçilmez bir unsurdur.

Çıkmış Soru

İmalat sonucunda elde edilen ürünün daha kolay bozulabilir olduğu durumlarda tesisin konumu aşağıdakilerden hangisi tarafından belirlenir? (Öğretmen Seçme Sınavı-2006)

A-) İşçi Maliyeti
B-) Hammaddenin Ağırlığı
C-) Pazar
D-) Hammaddenin Siti

Doğru Cevap: C

Açıklama: Çay ya da süt ürünleri gibi kolay bozulur ham madde işleyen tesisler ya hammaddenin elde edildiği alanda ya da tüketimin fazla olduğu alanların çevresinde kurulur. Büyük şehirlerin çevresinde mandıracılığın gelişme nedeni budur.

Ulaşım

Sanayi kuruluşları, kurulduğu ülkelerin ulaşım açısından en gelişmişi bölgelerini seçerler. Bundaki en önemli neden hammadde temini esnasında ve ürettiği malları pazara ulaştırma sırasında meydana gelebilecek olası sorunları minimize etmek ve ulaşım masraflarını düşürmektir. Sanayi kuruluşlarının çoğunlukla deniz kenarında kurulmasının nedeni de esasen budur.

İş Gücü ve Teknik Eleman

Sanayinin işleyebilmesi ve hayatına devam edebilmesi için en önemli unsurların başında iş gücü ve teknik eleman yer alıyor. Bir ülkede kalifiyeli iş gücü çoksa üretim kaliteli olmakta ve işveren de işçi bulmada sıkıntı çekmemektedir. Bu durum da sanayi kuruluşlarının rekabet gücünü artırmaktadır. Öte yandan bir ülkede iş gücünün ve kalifiye elemanın fazla olması yabancı yatırımcıların da ilgisini çekmektedir. Özellikle gelişmekte olan ülke profili çizen ülkelerde iş gücü nazaran ucuz olduğundan son zamanlarda yabancı yatırımcılar ucuz iş gücüne sahip bu ülkelere yönelmektedirler.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.