Tencere Tava Çalmanın Anlamı Nedir? Eylemin Tarihçesi ve Sembolleri
Tencere tava çalmanın anlamı nedir, tencere tava çalmanın tarihsel bir anlamı var mı? Yüksek Seçim Kurulu’nun İstanbul’daki seçimleri iptal etmesinin ardından Kadıköy ve Beşiktaş ilçelerinde halk tencere tava çalarak kararı protesto etmişti. Bilindiği üzere tencere tava çalma protestoları, Gezi Parkı dönmelerinde de sıkça yapılan bir protesto biçimiydi.
Geçmişi Nereye Dayanıyor?
Tencere-tava çalmanın geçmişi çok uzun değil. İlk tencere-tavalı protesto 1973 yılında Şili’de yaşanmıştır.
Şilili orta sınıflar Pinochet cuntasını göreve çağırmak için tava ve tencere çalmış buna kamyoncular hem grev yaparak hem de korna çalarak eşlik etmiştir. Bu eylemin asıl amacı ise orduya ‘biz hazırız’ mesajı vermekti. Yani tencere-tava eylemlerinde asıl verilmek istenen mesaj; darbe ve devrimdir.
Nitekim Şili’de bu eylemlerden sonra Salvador Allende hükumeti düşmüş ve yerine Augusto Pinochet hükumeti gelmiştir. Ancak Pinochet ülkeyi 1973 yılında 1990 yılına kadar diktatörlük ile yönetmiştir.
Pinochet ismi Şili’de halen tartışma konusudur. Şili vatandaşların bir kısmı bu dönemde pek çok insan hakları yaşandığını düşünürken diğer bir kısım da bu dönemde Pinochet sayesinde büyük bir ekonomik kalkınma sağlandığını düşünüyor.
Türkiye’deki Geçmişi
Tencere tava eylemleri Gezi Parkı olayları döneminde ayyuka çıkması ile bilinmiştir. Ancak tencere tava eylemlerinin Türkiye’deki tarihçesi Susurluk kazası ile başlar. 28 Şubat sürecinde Susurluk kazası gerekçe gösterilerek ülkenin dört bir yanında eylemler düzenlenmişti.
”Sürekli aydınlık için bir dakika karanlık” ve ışık söndürme gibi protestolarla tepki gösterilen olaylar neticesinde 1 yıl sonra Refah-Yol hükumeti düşürülmüştü.
Erdoğan: Tencere Tava Hep Aynı Hava
Gezi Parkı olaylarının patlak verdiği dönemde Fas’a giden ve bu ziyareti ile eleştirilen Erdoğan, bu ziyaret öncesinde bir basın toplantısı düzenlemiş ve gazetecilerden gelen ”tencere tava eylemleri hakkında ne düşünüyorsunuz” sorusuna karşılık ”tencere tava hep aynı hava” yanıtını vermişti.
Tencere Tava Neyi İfade Ediyor
Eylemin ortaya çıkış şekline bakıldığında ve Türkiye’deki geçmişine göz attığımızda eylem, bir darbe ya da devrimin gerekliliğini ifade ediyor. Şili’de muhalifler, cuntaya destek için tencere tava eylemlerinde bulunmuş; Türkiye’de de Susurluk kazası gerekçe gösterilerek Refah-Yol hükumeti eylemlerden bir sene sonra düşürülmüştür.
