Timeo Hominem Unius Libri
Timeo Hominem Unius Libri ya da Hominem Unius Libri Timeo. Skolastik düşünür ve din adamı Thomas Aquinas ya da bilinen ismiyle Aquinalı Thomas tarafından 13. yüzyılda söylendiği iddia edilen ve bir dönem Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsünün girişindeki “İnsanlığın Yükselişi” heykelinin altında yatan “tek kitabı olan kimseden/insandan korkarım” anlamına gelen Latince bir cümledir.
Cümlenin Türkçeye çevrilirken anlam kaymasına uğradığını savunanlar da var. Cümlenin “Tek, kitabı olan insandan korkarım” şeklinde olacağı yönünde görüşlerin olmasına rağmen yaygın olan görüş “Tek kitabı olandan korkarım” şeklindedir.
İnsanlığın Yükselişi heykelinin altında yer alan bu Latince söz, daha sonra Hacettepe Üniversitesi rektörü Murat Tuncer tarafından kaldırılmış ve yerine tasavvufi sözlere bırakmıştır. Heykelin şu anda dört bir yanında Mustafa Kemal Atatürk ve Mevlana başta olmak üzere dört farklı yazı bulunuyor.
Yazı Ne Anlama Geliyor?
Tek kitabı olan insanın her zaman tehlike arz ettiği ifade eden bu söz ayrıca cehaletin de önemini vurgulaması bakımından önemli. Tek kitabı olan insanın konuşacağı şeylerin en iyi ihtimalle yine o kitaptan olacağını düşündüğümüzde o insanın gelişime, bilime ya da ilerlemeye bir katkısı olmayacak.
İkinci ve az taraf bulan çevirisine göre kitabı olan insandan korkmak gerekir. Mesela kitabı olan insanın, kendi dibine ışık vermeyen mum gibi olacağı inancı bu görüşü temellendirir. İslam dininde de ilmini kötüye kullanan alimler hakkında ayet ve hadisler var.
Söz ayrıca eğitimin cehaleti engelleyen en önemli şey olduğunu da belirten bir söz. Cehalet amcak çok kitabı olan insanlarla ortadan kaldırılabilir.
Diğer Latince sözler için:
