12 Eylül Darbesi İle İlgili
12 Eylül erken saatlerinde Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren önderliğinde TSK cumhuriyet tarihindeki üçüncü darbesini yaptı. 12 Eylül günü hükümet ve TBMM dağıtıldı. Başlıca siyasal partilerin önderleri gözaltına alındı ve tüm ülkede sıkı yönetim ilan edildi.
1965 seçimlerinde o dönem uygulanan milli bakiye usulü sayesinde Türkiye İşçi Partisi 15 milletvekili çıkarmış ancak oyların yalnızca %3’ünü alabilmişti. CHP ise ortanın solu kavramıyla 1961 seçimlerinde oyunu %37 oranından %29’a düşürmüştü. 1969 seçimlerinden Türkiye İşçi Partisi %2.6’ya CHP %27’ye düşmüştü. Seçimler sol düşüncelerin umudunu kırmış ve parlementer sistemden ümitlerini kesme noktasına gelmişti. 1969 seçimlerinde oyların %47’sini alan Adalet Partisi’nin başı iktisadi durum ile dertteydi. Çünkü ekonomi gittikçe bozulmuş ve tıkanma noktasına gelmiş. O yıllar bir anlamda ekonomik olarak IMF’li yıllardı. Türkiye uluslarası para fonu isteğiyle 1970-77 arasında 13 develüasyon yapmıştı. Yine aynı yılın Ağustos ayında TL %66 oranında develüe olmuştu. Büyüyen dolar yalnızca TL karşısında büyümüyordu. 1970’e gelmeden Avrupa’da üniversite gençliği kurulu düzene karşı ayaklanma gösteriyordu. Türkiye’ye kayan bu eylemler yerleşmiş ve zaman geçtikçe sola kaymıştır.
Türkiye halk kurtuluş ordusu 3 Mart 1971’de 4 Amerikalı subayı kaçırmış, güvenlik güçleri subayları aramaya kalkıştığında okul bir savaş alanına dönmüştü. Savaş alanını andıran olaylar ODTÜ ile sınırlı kalmadı. Olaylar tırmanışa geçti. Bu karmaşık süreçte genelkurmay başkanları ve kuvvvet komutanları 12 Mart muhtırasını verdi. Bu durum karşısında Başbakan Demirel istifa etti. Tüm bu olaylara ek olarak 1963’de gündeme gelen Kıbrıs sorunu yeni bir boyut kazandı.
ABD Türkiye’nin müdahalesine karşı 6. filoyu çıkardı. Türkiye’yi oyalamaya başladı. 20 Temmuz’da Kıbrıs harekatı başladı. Türkiye 1967’de Demirel hükümetine verilen ancak kullanılmayan yetkiye dayanarak adaya çıktı.
Ecevit harekatın haberini şu şekilde vermişti;
BM ateşkeş çağrısına kadar süren harekatta Yünanistan cuntası devrildi.
Türkiye, 12 Eylül 1980 askeri darbesine kadar, 94 siyasi partinin kurulmasına tanıklık etti. Ne var ki 12 Eylül darbesi ile birlikte milletin temsil edildiği TBMM kapatılmış, Anayasa ortadan kaldırılmış ve tüm siyasi partilerin kapısına kilit vurulmuştu. 12 Eylül darbesinden sonra Türkiye, 3 yıl demokrasiden mahrum kalmış oldu. 12 Eylül Türkiye için kara bir gün oldu.
