Ahameniş İmparatorluğu
Ahameniş İmparatorluğu ya da Akamenit İmparatorluğu, İngilizce, Achaemenid Empire. Bazı kaynaklarda ise hanedan olarak geçen bu imparatorluk, şimdiki İran topraklarında, aynı soydan oldukları Medleri tarih sahnesinden silerek (Kral Büyük Kiros tarafından) ortaya çıkmıştır. Tarihte bu ad iki devlet (ya da imparatorluk) ile özdeşleşmiştir.
Pers İmparatorluğu, I. Ahameniş İmparatorluğu, Sasaniler ise II. Ahameniş İmparatorluğu olarak bilinir. Kaynaklarda geçtiği kadarıyla Milattan Önce 550-330 yılları arasında Kafkasya, Trakya, Mısır ve Afganistan arasında kalan geniş bir coğrafyada hüküm sürmüşlerdir. Askeri açıdan kuvvetli olmamalrına rağmen geniş bir bölgeyi uzun yıllar hakimiyetleri altında tutmalarında yatan en önemli sebep, posta ve istihbarat teşkilatlarının, komşu ve çağdaş devletlere nazaran oldukça gelişmiş olması ve bölgede rakip devletin olmamasıdır. Ahameniş İmparatorluğu, Makedonyalı Büyük İskender tarafından yıkılmıştır.
Bulunduğu bölgelerde halkları sıkmadan yönetmeleri, misyonerlik yapmamaları (zerdüşt) ve köleliği yasaklamaları gibi konular Ahamenişlerin (çoklukla Perslerin) tüm kara imparatorlukları için bir model olmasını sağlamıştır. Ahameniş İmparatorluğu, yukarıda bahsettiğimiz gibi tarihte iki devlet için kullanılan bir tarihsel terimdi. Perslere nazaran Sasaniler, yerleşik bir yaşam tarzına sahipti. Sasaniler’de halk Persler kadar birleşik değildi. Sasaniler halkı;
- Savaşçılar (Arteşteran)
- Memurlar-Bürokratlar (Dabiran)
- Halk (Vasteryoşan)
- Soylular, zenginler ve hükümdarlar ( Bozorgan)
şeklinde Hindularda görülen Kast sistemi şeklinden dörde ayırmışlardı. İkinci Ahameniş İmparatorlu diye de bilinen Sasaniler ise 642’de Nihavend Meydan savaşında yenildi ve son hükümdar 3. Yezgirit’in de ülkeyi terk etmesiyle Sasani Devleti de yıkılmış oldu.
