Anadolu Selçuklu Devleti’nde Hükümdarların Lakap ve Ünvanları Nelerdir?

Anadolu Selçuklu Devleti’nde hükümdarların kullandığı lakaplar ve ünvanlar nelerdir? Anadolu Selçuklu Devleti hükümdarları, diğer Türk devletlerindeki hükümdarlardan farklı olarak çeşitli lakap ve ünvanlara sahip olmuştur. Daha önceki yazılarımızda Anadolu Selçuklu Devleti tarihinden ve Türk Devletleri Tarihinden detaylı bir şekilde söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca Anadolu Selçuklu Devleti’nde hükümdarların kullandığı lakap ve ünvanlardan söz edeceğiz.

Anadolu Selçuklu Devleti, Fars (İran) kültürünün en çok etkisinin görüldüğü devlet olmuştur. Büyük Selçuklu Devleti de her ne kadar Fars edebiyatından ve Farslardan etkilenmiş olsa da bu durum Anadolu Selçuklu Devleti’nde daha fazladır. Etkilenme, hükümdarların kullandığı lakap ve ünvanları da kapsamıştır. Anadolu Selçuklu Devleti’nde hükümdarların kullandığı lakap ve ünvanlar kısaca şunlardır:

• Sultan

• Emir-i Azam

• Bey

• Gıyaseddin

• Rükneddin (dinin direği)

• Gıyasettin

• İzzeddin

• Keykubat

• Keyhüsrev

• Keykavus

• Sultan’ül Azam

• Sultan’ül Galip

• Sultan’ül Muazzam

• Sultan’ül Kahir

• İmameddin

Anadolu Selçuklu Devleti’nde devletin resmî yazışma ve bilim dili Arapça; edebiyat dili ise Farsça olmuştur. Bu dönemde yapılan söz konusu uygulamalar ile Türkçenin gelişimi zayıflamıştır. Öte yandan eski Türk Devletleri’nde görülen Han, Hakan, Kağan gibi ünvanlar da Anadolu Selçuklu Devleti’nde kullanılmamıştır. Anadolu Selçuklu Devleti’nde Fars kültürünün etkisini anlamak için Mevlana’ya bakmak yeterlidir. Zira Mevlana Celaleddin-i Rumi tüm eserlerini Farsça yazmış yine bu dönemde dil, edebiyat ve bilim alanında verilen eserlerde de Farsçanın etkisi olmuştur.

Anadolu Selçuklu Devleti’nde hükümdarların kullandığı lakap ve ünvanlar arasında yer alan Rükneddin, aynı zamanda Memlüklü Sultanı Baybars’ın da lakabıdır. Dinin direği anlamına gelir.